Link do pierwszej części artykułu – -> Hagana cz. 1
Oprócz budowania siły militarnej i przygotowania ludności żydowskiej na przyszłe wyzwania, Hagana podjęła dwa inne ważne zadania w samym rdzeniu misji syjonistycznej – utrzymanie ciągłej imigracji (Aliya) Żydów do Palestyny i zapewnienie bezpiecznego zakładania nowych osiedli żydowskich.
Tak więc od 1936 r. do końca brytyjskiego mandatu w 1948 r. Hagana zainicjowała i uczestniczyła w zakładaniu około 140 nowych osiedli. Jedenaście z nich zostało umieszczonych na Negewie w ciągu jednej nocy w październiku 1946 roku. Można śmiało powiedzieć, że osady te faktycznie wyznaczały granice powstającego nowego państwa.
Gdy Brytyjczycy przyjęli politykę ograniczania żydowskiej imigracji do Palestyny żydowskie instytucje narodowe znalazły sposoby i środki na potajemne sprowadzanie Żydów pod osłoną, drogą lądową i morską.
Ta tak zwana „nielegalna imigracja” (Ha’apala) rozpoczęła się jeszcze przed II wojną światową, ale to w latach czterdziestych Hagana wzięła na siebie odpowiedzialność za sprowadzenie dziesiątek tysięcy żydowskich imigrantów, którzy przeżyli Holokaust.
W tym samym okresie do bezpiecznej przystani w Palestynie dotarli także Żydzi z Afryki Północnej i krajów Bliskiego Wschodu. Ponad 120 000 Żydów przywieziono na ponad 100 statkach – nabytych, wyposażonych, nawigowanych i dowodzonych przez garstkę młodych z Palmach.
Walka z mandatem brytyjskim
Pod koniec wojny i po jej zakończeniu Hagana zintensyfikowała swoją walkę poprzez polityczne, a nawet brutalne akty przeciwko rządom brytyjskim, wraz z większą nielegalną imigracją i dalszymi nieautoryzowanymi osiedlami, w odpowiedzi na sprzeciw Wielkiej Brytanii wobec utworzenia niezależnego państwa żydowskiego.
W tym czasie Hagana dokonała wielu odważnych działań, w tym nalotów na brytyjskie posterunki policji i niszczenia instalacji brytyjskich radarów.
W ciągu jednej nocy wysadzili 12 mostów oddzielających Palestynę od sąsiednich krajów arabskich, uwolnili setki imigrantów schwytanych przez Brytyjczyków i przetrzymywanych jako więźniowie w obozie Atlit, a także spowodowali poważne uszkodzenia linii kolejowych i nie tylko. We wszystkich tych operacjach Hagana w miarę możliwości starała się uniknąć ofiar wśród ludności cywilnej.
Hagana skupiła się głównie na przyspieszeniu nielegalnej imigracji, atakując brytyjskie statki i instalacje radarowe służące do powstrzymywania imigrantów przed wjazdem do kraju oraz zakładaniu nowych osiedli na terenach przygranicznych.
Ponadto duży wysiłek poświęcono na zbudowanie silnej siły militarnej, opartej na Palmach i Chish, w celu przygotowania do tego, co uważano za nieuchronną wojnę z Arabami o kontrolę nad Palestyną.
Zbudowano więcej tajnych fabryk broni, zakupiono broń za granicą, a młodych ocalałych z Holokaustu szkolono w Europie oraz w obozach internowanych Żydów na Cyprze.
Hagana w wojnie o niepodległość
Od 1947 r. „Hagana” zintensyfikowała przygotowania do wojny na wielką skalę przeciwko miejscowym milicjom arabskim i armiom państw arabskich.
Zanim stało się jasne, że Brytyjczycy zamierzają opuścić Palestynę i wkrótce wybuchnie wojna, David Ben Gurion przejął odpowiedzialność za sprawy obrony.
Wojna wybuchła w grudniu 1947 r., zaraz po rezolucji ONZ o rozbiorze Palestyny i utworzeniu państwa żydowskiego. Hagana stała się siłą bojową, która broniła ludności żydowskiej w Palestynie aż do ogłoszenia Państwa Izrael w maju 1948 r.
W ciągu pierwszych sześciu miesięcy ciężkich walk Hagana zdołała zmobilizować, wyposażyć, wyszkolić i aktywować siłę militarną z około 50 000 mężczyzn i kobiet, działającą w 12 brygadach, zalążkach sił powietrznych obok innych jednostek i służb, które istnieją we współczesnych armiach.
W tym okresie siły Hagany złamały kręgosłup arabskiej ofensywy i podbiły strategiczne terytoria, aby oprzeć się inwazji armii pięciu państw arabskich.
Do maja 1948 r. siłom Hagany w końcu udało się odeprzeć większość armii inwazyjnych, a 1 czerwca Hagana stała się Izraelskimi Siłami Obronnymi.
Brygady Hagany przekształciły się w brygady IDF, a ich służby powietrzne w izraelskie siły powietrzne i marynarkę wojenną, a wszystkie inne jednostki i służby zostały podobnie przekształcone.
David Ben-Gurion, pierwszy premier państwa Izrael, opisał znaczenie Hagany w słynnym przemówieniu w dniu zaprzysiężenia IDF:
„Bez doświadczenia, planowania, zdolności operacyjnych, dowództwa, lojalności i odwagi Hagany, społeczność żydowska nie wytrzymałaby straszliwych, krwawych bitew i nigdy nie ujrzelibyśmy powstania państwa Izrael. W historii narodu żydowskiego zabłyśnie rozdział Hagany w chwale i wielkości na wieki”.
Anna Szczypińska, 19.10.2021r.