Izrael jest pełen miejsc archeologicznych i historycznych. Na każdym kroku natknąć się można na jaskinie, starożytne miejsca kultu, amfiteatry sprzed tysięcy lat czy twierdze. Ale jest jedno miejsce archeologiczne, o którym nie wielu wie i mało kto odwiedza to miejsce.
Izrael ma swoją własną wersję Stonehenge. Głęboko na Wzgórzach Golan, na uboczu, znajduje się prehistoryczna, tajemnicza megalityczna budowla, która pozostawała niezauważona przez tysiące lat.
Nazywa się w języku hebrajskim Galgal Refa’im („koło duchów”) lub Gilgal Refa’im („kręg olbrzymów” nawiązujący do biblijnej rasy olbrzymów). Jest to jedno z najbardziej tajemniczych miejsc w Izraelu. Znajduje się na Wzgórzach Golan, około 3 km na południe od moszawu Yonatan, 16 km na północny wschód od Jeziora Galilejskiego.
Zdjęcie: Galgal Refa’im z Wikimedia Commons
To starożytne, intrygujące miejsce, starsze od piramid, odkryto na Wzgórzach Golan po wojnie sześciodniowej w 1967 r. podczas badań powietrznych terenu. Jego powstanie szacuje się na 5000–6000 lat. Jest on największą tego typu budowlą na Bliskim Wschodzie i często nazywane jest „Stonehenge Lewantu”.
Tę kamienną strukturę składającą się z około 42 000 ton kamienia bazaltowego, pochodzącego z uśpionego w tym regionie wulkanu, rozłożonego w ogromnych koncentrycznych kręgach, można zobaczyć w całości tylko z powietrza.
Tajemnicze miejsce zachęca do odwiedzania, chociaż z ziemi Galgal Refa’im wydaje się niewiele więcej niż rozpadającymi się kamiennymi ścianami porośniętymi chwastami. Niektóre kręgi ścian skalnych są kompletne, podczas gdy innym brakuje kawałków. Zewnętrzna ściana ma 2,5 m wysokości i 154 m średnicy. Do budowy tego tajemniczego miejsca wykorzystano różne kamienie, od drobnych kamyków po ogromne kamienie o wadze do 5,5 tony.
W dniach przesilenia zimowego i letniego, kiedy wschód słońca zrównuje się z pęknięciami w skałach, można tu spotkać głównie astronomów i astrologów.
Dla kogo okrąg został zbudowany? Przez kogo został zbudowany? Teorii jest wiele, ale nie ma odpowiedzi.
Niektórzy uważają, że był to starożytny kalendarz ze względu na układ podczas przesilenia, albo pomnik używany do obserwacji astronomicznych i obliczeń religijnych.
Inni uważają, że było to miejsce pochówku dla ważnych osób, ponieważ ma 4,5 m kopiec grobowy w środku i 20-metrową komorę grobową, do której odwiedzający mogą się wczołgać.
Istnieje również biblijny związek z tym obszarem. Hebrajska nazwa budowli to Galgal (Gilgal) Refaim, a w Biblii wspomniano o Refaim (olbrzymach), nawiązując do starożytnej rasy gigantów zamieszkującej ten region. Nie jest to najważniejsza teoria archeologiczna dla tego miejsca, ale mimo wszystko ciekawostka.
Galgal Refa’im, który jest dostępny wyłącznie pieszo, otwarty jest dla odwiedzających tylko w weekendy i święta, ponieważ obszar ten jest wykorzystywany przez IDF do ćwiczeń szkoleniowych w ciągu tygodnia.
Anna Szczypińska, 19.01.2024r.