Izrael w przeszłości borykał się z niedoborem wody. Dzięki efektywnej gospodarce wodnej (oczyszczalnie ścieków, nawadnianie kropelkowe, odsalanie i oszczędzanie wody) dziś osiągnął bezpieczeństwo wodne i ma obecnie krajową nadwyżkę wody, którą eksportuje do swoich sąsiadów.
Zasoby naturalne są dość ubogie i obejmują wodę z dorzecza rzeki Jordan, w tym ze słodkowodnego Jeziora Galilejskiego, a także wody podziemne, w tym warstwy wodonośne górskie i warstwy wodonośne przybrzeżne.
Zaopatrzenie kraju w wodę opiera się więc głównie na niekonwencjonalnych zasobach wodnych: wodzie odzyskanej i odsalaniu, które uzupełniają źródła naturalne.
Izraelskie zakłady odsalania są dobrze znane. Nowa instalacja, szósta w kraju i jedna z największych na świecie wykorzystujących odwróconą osmozę, Sorek II, planowana jest w Galilei Zachodniej, w północno-zachodniej części kraju.
Jednak najbardziej imponujące jest to, jak kraj zrewolucjonizował recykling wody, gdyż obecnie Izrael ponownie wykorzystuje blisko 90% ścieków, głównie do celów nawadniania. Około 10% przeznacza się na cele środowiskowe, w tym zwiększanie przepływu rzek i gaszenie pożarów, a tylko 5% procent jest odprowadzane do morza.
Od 2000 roku Izrael zainwestował ponad 750 milionów dolarów w scentralizowany program odzyskiwania wody obejmujący oczyszczalnie ścieków i ogólnokrajową sieć rurociągów umożliwiającą dystrybucję nadwyżek wody w razie potrzeby.
Obecnie w kraju działa 67 dużych oczyszczalni ścieków, z których 10 największych obsługuje ponad 56% ścieków zebranych w kraju. Sztandarowym izraelskim programem rekultywacji jest oczyszczalnia ścieków Shafdan, oczyszczająca dziennie 97 milionów galonów ścieków komunalnych z Tel Awiwu i okolic. Ścieki poddawane są wtórnemu biologicznemu i trzeciorzędowemu oczyszczaniu w warstwie wodonośnej i kierowane na pustynię Negew, gdzie ponad 60% upraw nawadnianych jest wodą z Shafdan.
Oczekuje się, że jeśli woda nie będzie zarządzana bardziej efektywnie, do 2030 r. globalne zapotrzebowanie na wodę przekroczy podaż o około 40%, co będzie miało wpływ na koszty żywności i globalną geopolitykę. Izrael wcześniej niż inne kraje uznał wartość oczyszczonych ścieków jako zasobu i stał się światowym liderem w ponownym wykorzystaniu wody. Plan generalny Urzędu ds. Wody zakłada ponowne wykorzystanie 100% ścieków.
Oprócz niekonwencjonalnych źródeł wody, polityka wodna w Izraelu zachęca do inteligentnego gospodarowania wodą, a ciągłe badania i rozwój w sektorze wodnym skupiają się na aspektach efektywności wykorzystania wody, takich jak wykrywanie wycieków i nawadnianie kropelkowe.
Izraelska sieć rurociągów ma zasięg ogólnokrajowy, łączy różne regiony i umożliwia szybką dystrybucję nadwyżek wody w razie potrzeby. W przepisach z 2010 roku po raz pierwszy zawarto także normy dotyczące ograniczania zasolenia i zawartości metali toksycznych. Odzyskana woda wspiera obecnie wzrost gospodarczy i ułatwia przetrwanie coraz dłuższych susz w Izraelu spowodowanych zmianami klimatycznymi.
W przeciwieństwie do wysokiego wskaźnika ponownego wykorzystania wody w Izraelu, w Stanach Zjednoczonych wskaźnik ten wynosi mniej niż 10%, a izraelscy naukowcy wciąż pracują nad zwiększeniem efektywności.
Anna Szczypińska, 18.01.2024r.