Pieśń Hatikwa (Nadzieja), pełniąca funkcję izraelskiego hymnu, powstała z połączenia dwóch napisanych osobno utworów. Melodię skomponował Samuel Cohen, pochodzący z Besarabii, jeden z pierwszych osadników z Riszon LeZijon. Jako tekst hymnu posłużył poemat autorstwa poety Naftalego Herca Imbera (1856-1909), który do Palestyny przybył ze Złoczowa.
Poemat składa się z dziewięciu zwrotek, które wyrażają tęsknotę i pragnienie powrotu do Syjonu. Pieśń zyskała dużą popularność wśród żydowskich osadników w Palestynie. Stała się hymnem ruchu syjonistycznego już na I Kongresie Syjonistycznym w Bazylei w 1897roku.
Po utworzeniu państwa Izrael w 1948 roku, Hatikwa została nieoficjalnym jego hymnem. Dopiero w 2004 roku, uchwałą Knesetu, pieśń napisaną przez Imbera, ustanowiono oficjalnym hymnem państwowym.
Melodia
Oryginalność tekstu nie budzi wątpliwości, natomiast melodia nie jest kompozycją orygilaną. Została oparta na motywie melodycznych XVI – wiecznej włoskiej pieśni „La Montovana”. Ten sam motyw został wykorzystany w wielu innych pieśniach. Zapożyczył go między innymi Bedrich Smetana w jednym ze swoich poematów muzycznych „Wełtawa”. Prawdopodobnie stąd też był on znany Cohenowi, który był imigrantem z Mołdawii.
Pieśń Hatikwa napisana została w tonacji molowej, której bardzo rzadko używa się w hymnach, ze względu na „smutne brzmienie”. Współczesna interpretacja tekstu hymnu obejmuje tylko pierwszą zwrotkę oraz refren. Poniżej hymn w języku hebrajskim oraz przykładowe tłumaczenie na język polski:
Dopóki w sercu
Kołacze się żydowska dusza
I dopóki wciąż ku wschodowi
Ku Syjonowi spogląda oko
Dopóty nie porzucimy naszej nadziei
Nadziei trwającej już dwa tysiące lat
Aby być wolnym ludem w swojej ziemi
Ziemi, Syjonie i Jerozolimie
Naftali ze Złoczowa
Autor oryginalnego tekstu urodził się w Złoczowie, w ówczesnej Galicji w 1856roku. Pochodził z rodziny chasydów, sam jednak nie był nadmiernie religijny. Za napisany po hebrajsku wiersz, który wyrażał przywiązanie do ojczyzny, otrzymał nagrodę pieniężną i po śmierci ojca zaczął podróżować po świecie.
W 1882 roku wyjechał do Palestyny, gdzie spędził łącznie sześć lat. W tym czasie pisał artykuły dla periodyków hebrajskich. W 1886 ukazał się zbiór jego wierszy, w którym znalazł się utwór „Tikwatejnu”, czyli „Nasza nadzieja”. To właśnie on stał się później hymnem ruchu syjonistycznego. Kolejnymi destynacjami podróżniczymi Naftalego była Anglia, Indie i USA. Zmarł w 1909 roku w Nowym Jorku.
Ciekawostki
Według niepotwierdzonych przekazów, po raz pierwszy pieśń Hatikwa została wykonana na pogrzebie Blumy Wajn na kirkucie w dzisiejszym Zabrzu.
Kolejna ciekawostka dotycząca hymnu Izraela to wydarzenie z 7 maja 2008 roku. Podczas celebrowania 60 – lecia państwa Izrael pobito rekord Guinnessa w równoczesnym wykonaniu hymnu. „Nadzieję” zaśpiewano w 264 miejscach na świecie, a relację na żywo można było zobaczyć w izraelskiej telewizji.
Karolina Maoz, 27.08.2021