Powierzchnia Starego Miasta Jerozolimy to tylko 1 km2, który jest wypełniony niezliczonymi tradycjami judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Czasami te tradycje są zgodne, ale często różnią się, w wyniku czego w jednym miejscu znajdują się trzy różne.
Zgodnie z tradycjami tych 3 monoteistycznych religii – Abraham, ojciec wszystkich trzech wyznań, król Dawid, Jezus a także Mahomet bywali w Jerozolimie. Ustanowiono tradycje i nadano świętość miejscom związanym z tymi biblijnymi postaciami. Do dziś różne budynki i dzielnice w mieście opowiadają historie i tradycje, które leżą u podstaw świętości Jerozolimy dla wszystkich wspólnot religijnych.
Najlepszym punktem obserwacyjnym panoramy Jerozolimy jest szczyt Góry Oliwnej, z której widać całe Stare Miasto, Dolinę Cedronu oraz Górę Syjon. Najbardziej widocznym symbolem jest Kopuła na Skale. U jej podnóża widać gęstą zabudowę dzielnicy muzułmańskiej, w której mieszka ponad 30 000 osób. Jest to największa i najludniejsza dzielnica Starego Miasta.
Na północ od niej znajdują się dwie wielkie kopuły Kościoła Grobu Świętego, centrum dzielnicy chrześcijańskiej, w której mieszka około 5000 osób.
Z Góry Oliwnej nie widać Ściany Płaczu, która leży u podnóża Kopuły na Skale, po drugiej stronie Wzgórza Świątynnego i tuż pod dzielnicą żydowską. Można jednak stamtąd zobaczyć białą kopułę słynnej synagogi Hurva w centrum dzielnicy żydowskiej.
Najmniejszą i najstarszą ze wszystkich czterech dzielnic jest kwartał ormiański otoczony własnymi murami w obrębie murów Starego Miasta.
Przez wiele setek lat Jerozolima pozostała bardzo małym miastem, jednym kilometrem kwadratowym, gdzie koncentrują się święte miejsca judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. W przeciwieństwie do historycznej wschodniej części miasta, spojrzenie na zachód pozwala widzowi zrozumieć historię rozwoju i przemian Jerozolimy. Jak po prawie 3000 latach miasto odważyło się opuścić mury miejskie i przeskoczyć Dolinę Gehenny, by rosnąć i zmieniać się.
W XIX wieku Sir Moshe Montefiore przybył do Jerozolimy i zbudował pierwszą dzielnicę poza murami Starego Miasta, zwaną Mishkenot Sha’ananim. Dlaczego więc mieszkańcy Jerozolimy odmówili opuszczenia murów Starego Miasta dla nowej dzielnicy?
Dolina położona u podnóża Cytadeli Heroda tradycyjnie kojarzona jest z biblijną siedzibą potępionych w zaświatach. Uważa się, że dzieci były kiedyś składane w ofierze w tej dolinie ku czci boga Ammonitów Molocha i że w okresie Pierwszej Świątyni niektórzy Izraelici również stosowali tę praktykę, składając tam w ofierze dzieci zamiast bydła.
Inna tradycja chrześcijańska mówi o Judaszu, który zdradził Jezusa i pełen żalu z powodu swoich czynów powiesił się właśnie w tej dolinie. W całej historii Dolina Gehenny miała złą reputację i dlatego zabrało prawie 6 lat perswazji, zanim Żydzi zgodzili się na przekroczenie Gehenny i przeprowadzenie się do nowej dzielnicy Mishkenot Sha’ananim.
Jerozolima rozrosła się w okresie osmańskim, kiedy zbudowano dziesiątki innych dzielnic. W 1917 r. miasto zdobyli Brytyjczycy. Podczas ery mandatu brytyjskiego w mieście zbudowano wiele pięknych budynków, które nadal można zobaczyć. Jednym z nich jest wspaniały hotel King David, który został wybudowany w latach 30-ych XX wieku. Nocują tu prezydenci, premierzy i światowi przywódcy, którzy przyjeżdżają do Jerozolimy.
Jerozolima rosła i rozwijała się pod rządami brytyjskimi do 1948 roku i wybuchu wojny o niepodległość. Pod koniec tej wojny została podzielona na dwie części – wschodnia część miasta wraz z Cytadelą została przekazana Jordanii, a szczyt wieży obserwacyjnej górował nad ziemią niczyją między Starym a Nowym Miastem.
Wojna sześciodniowa w 1967 r. połączyła znów wschodnią część z zachodnią w jedno miasto, które potroiło swoje rozmiary i stało się największym miastem Izraela. Zbudowano nowe dzielnice we wszystkich kierunkach.
Minęło 3000 lat, a Jerozolima ze starożytnego miasta, mającego korzenie judaizmu, chrześcijaństwa i islamu, przeobraziła się w duże i rozwinięte miasto, stolicę Izraela.
Anna Szczypińska, 29.12.2021r.