14 maja 1948 r. o godzinie 16, w Tel Awiwie, w Domu Dizengoffa, Dawid Ben Gurion odczytał Deklarację Niepodległości Izraela.
Nowo powstające państwo nie przyjęło od razu herbu ani flagi. Dopiero dziewięć miesięcy później, 10 lutego 1949 r., Tymczasowa Rada Państwa przyjęła herb państwowy Izraela, którego głównym elementem stał się siedmioramienny świecznik, zwany menorą.
Symbol ten związany jest z najstarszymi dziejami Izraela. Pierwszy taki świecznik, został umieszczony w Namiocie Spotkań obok Arki Przymierza, przez samego Mojżesza, co opisane zostało w Księdze Wyjścia Starego Testamentu (Wj, 26.31-40).
Później świecznik ten stał się symbolem Światła Bożego promieniującego ze Świątyni Jerozolimskiej, więc jego wizerunek pojawił się w synagogach i w domach nabożnych Żydów. Dzięki temu stał się bardzo rozpowszechnionym symbolem religii i kultury żydowskiej.
W Izraelu, jak i w Jerozolimie, możemy wielokrotnie spotkać wizerunki menory. Najbardziej znany z nich znajduje się przed budynkiem Knessetu,czyli Parlamentu Izraela. Jest to monumentalna rzeźba z brązu o wysokości 4,3 metra i wadze 4 ton. Pomnik ten stanowi dar Parlamentu Brytyjskiego, przekazany młodemu państwu 15 kwietna 1956 r.
Menora przed Knesetem
Inicjatorem budowy menory był lord Edwin Samuel, który czuł się zarówno Anglikiem jak i Żydem. Przez pewien czas pracował na terenie Brytyjskiego Mandatu Palestyny, później służył w podporządkowanym Brytyjczykom Legionie Żydowskim. Gdy zasiadł w Izbie Lordów, zaangażował się w proces normalizacji stosunków angielsko-izraelskich.
Sama menora została wykonana przez znanego żydowskiego rzeźbiarza, mieszkającego w Anglii, Benno Elkana. Ramiona świecznika pokryte są licznymi płaskorzeźbami, ukazującymi sceny związane z żydowską religią i historią.
Najważniejsze sceny autor ukazał na głównej, pionowej osi świecznika. Na samej górze przedstawił modlitwę Mojżesza w czasie walki z Amalekitami. Gdy prorok trzymał dłonie w górze, Żydzi zwyciężali, gdy zmęczone mu opadały, przewagę uzyskiwali Amalekici. Wówczas po dwóch stronach Mojżesza stanęli Aaron i Chur i podtrzymali jego dłonie w geście modlitewnym, dzięki czemu wojska żydowskie pokonały wrogów [Wj, 17.8-16].
Poniżej tej sceny Elkan umieścił tablice z Dekalogiem, symbolizujące Prawo Boże. Zgodnie ze słowami autora, chciał on w ten sposób wyrazić, że siłą Izraela jest jego przymierze z Bogiem, którego symbolem jest Prawo Boże przekazane Narodowi Wybranemu.
Niżej ukazane są postacie Ruth i Racheli. Stanowią one wyraz trwania narodu przez wieki. Ruth symbolizuje siłę królestwa Dawida, której pamięć dawała nadzieję kolejnym pokoleniom. Rachela zaś ucieleśnia nadzieję na koniec wygnania i zniewolenia.
Pod wizerunkiem tych dwóch kobiet autor ukazał wizję ilustrującą proroctwo Ezechiela mówiące o ożywieniu wyschniętych kości. Jakby mówiąc, że nastał wreszcie czas, że z ofiar licznych pokoleń narodził się na nowo naród Izraela.
Naród, którego narodziny powiązane są z walką, co przedstawia scena z walk w trakcie Powstania w Getcie Warszawskim.
Poniżej tej sceny Elkan umieścił tablice z Dekalogiem, symbolizujące Prawo Boże. Zgodnie ze słowami autora, chciał on w ten sposób wyrazić, że siłą Izraela jest jego przymierze z Bogiem, którego symbolem jest Prawo Boże przekazane Narodowi Wybranemu.
Niżej ukazane są postacie Ruth i Racheli. Stanowią one wyraz trwania narodu przez wieki. Ruth symbolizuje siłę królestwa Dawida, której pamięć dawała nadzieję kolejnym pokoleniom. Rachela zaś ucieleśnia nadzieję na koniec wygnania i zniewolenia.
Pod wizerunkiem tych dwóch kobiet autor ukazał wizję ilustrującą proroctwo Ezechiela mówiące o ożywieniu wyschniętych kości. Jakby mówiąc, że nastał wreszcie czas, że z ofiar licznych pokoleń narodził się na nowo naród Izraela.
Naród, którego narodziny powiązane są z walką, co przedstawia scena z walk w trakcie Powstania w Getcie Warszawskim.
W końcu u podstawy Menory umieszczona jest scena ukazująca pracujących ludzi przy budowie państwa Izrael. Nad znajduje się medalion z początkiem najważniejszej modlitwy dla Żydów: „Szma Israel” [„Słuchaj Izraelu”], której tekst umieszczony jest na drzwiach każdego żydowskiego domu.
Tak więc, zarówno ze scen umieszczonych na osi Menory, jak i z pozostałych można wyraźnie odczytać, że państwo Izrael powstało dzięki realizacji obietnicy Bożej.
Dlatego też budując państwo i pracując nad jego prawami nie powinno się zapominać o Przymierzu, zawartym przed wiekami przez Boga i Abrahama. Zarówno bowiem przetrwanie jak i szczęśliwy byt Izraela, związane są nierozłącznie z jego wiarą, stanowiącą podstawę kultury i tożsamości żydowskiej.
Sceny, które znajdują się na tym olbrzymim kandelabrze miały przypominać posłom do Knessetu, jak długa historia narodu poprzedziła powstanie państwa Izrael. Dlatego też gdy przeniesiono siedzibę Parlamentu do nowego miejsca w 1966 roku, to olbrzymi świecznik również zmienił swoją lokalizację.
Dziś służy nie tylko parlamentarzystom, ale również stanowi specyficzną atrakcję, przy której lubią się fotografować przybywający do Jerozolimy turyści.
Stanisław Szuro, 28.11.2022r.
Mojżesz w czasie walki z Amalekitami
Dziesięć Przykazań
Ruth i Rachela
Scena walk w Getcie Warszawskim