Prawosławni chrześcijanie obchodzą dzień św. Jakuba Sprawiedliwego 5 listopada, kiedy to katolicy obchodzą dzień św. Jakuba Większego – 25 lipca. Katolickie święto najhuczniej obchodzi się w Hiszpanii, a prawosławne w Jerozolimie.
Święty Jakub był jednym z dwunastu apostołów Jezusa. Był synem Zebedeusza i bratem Jana Apostoła. Jakub jest również znany jako Święty Jakub Większy, aby odróżnić go od innego apostoła Jakuba, syna Alfeusza, który znany jest jako Jakub Mniejszy i brata Jezusa – Jakuba Sprawiedliwego.
Jakub był jednym z pierwszych powołanych uczniów Jezusa. Po śmierci Chrystusa Jakub pracował nad szerzeniem słowa Jezusa w Izraelu i Hiszpanii. W Hiszpanii, zgodnie z tradycją, Jakub miał objawienie Matki Boskiej w Saragossie, gdzie zbudowano potem Bazylikę poświęconą NMP.
W 44 r n.e. wrócił do Jerozolimy, gdzie Herod Agryppa I, wnuk Heroda Wielkiego, kazał go aresztować i ściąć mieczem. Uważa się, że był pierwszym apostołem, który zginął męczeńską śmiercią za wiarę, ponieważ jego egzekucja jest jedyną zapisaną w Nowym Testamencie.
Po ścięciu Jakuba jego szczątki zostały zabrane przez uczniów do Hiszpanii. Mówi się, że wypłynęli nocą na łodzi bez steru i sternika i ufali Bogu, że przybędą tam z pomocą prądów. Wylądowali w Padrón na wybrzeżu i zabrali jego ciało w głąb lądu, aby je pochować w miejscu, które jest obecnie znane jako Santiago de Compostela.
Jego szczątki spoczywały tam nienaruszone, dopóki nie zostały odkryte przez pasterza w IX wieku. Król Alfons II odbył pierwszą pielgrzymkę do relikwii, a następnie zapewnił ochronę na trasie dla pielgrzymów, którzy chcieli odwiedzić relikwie św. Jakuba i tak rozpoczęła się tradycja Camino de Santiago.
To nie jedyne połączenie św. Jakuba z Hiszpanią. Hiszpańska legenda głosi, że podczas legendarnej bitwy pod Clavijo Święty Jakub pojawił się, by walczyć dla chrześcijan przeciwko najeźdźcom Maurów.
Katedra św. Jakuba w Jerozolimie
W Izraelu natomiast nie ma lepszego miejsca niż Stare Miasto w Jerozolimie, aby świętować dzień św. Jakuba, ale tym razem ma to miejsce 5 listopada i tym razem chodzi o Jakuba Sprawiedliwego.
Tego dnia rano grecki patriarcha odprawia uroczystą Eucharystię w katedrze św. Jana, a następnie prowadzi procesję do greckiego patriarchatu.
Po porannej mszy świętej i procesji pielgrzymi nadal czczą św. Jakuba odwiedzając poświęcony mu kościół. Katedra św. Jakuba jest sercem Dzielnicy Ormiańskiej Starego Miasta i jest otwarta dla publiczności tylko w godzinach 15-15:30 podczas codziennej mszy.
XII-wieczny ormiański kościół prawosławny jest w rzeczywistości poświęcony dwóm Jakubom: Jakubowi Większemu, jednemu z Dwunastu Apostołów i Jakubowi Sprawiedliwemu, bratu Jezusa.
Uważa się, że Jakub Sprawiedliwy, brat Jezusa, jest pochowany w tym kościele pod głównym ołtarzem w sanktuarium. Jakub, który był Żydem, jest uważany przez niektóre wyznania za pierwszego biskupa Jerozolimy.
Jakub Sprawiedliwy także zginął śmiercią męczeńską w 63 r. n.e. Ormianie mówią, że głowa drugiego Jakuba, jednego z 12 uczniów Jezusa, również jest pochowana w kościele.
Jego głowa znajduje się w krypcie w małym pomieszczeniu poza głównym obszarem sanktuarium, podczas gdy reszta jego ciała jest rozrzucona w miejscach pochówku w Hiszpanii.
Mury otaczające dziedziniec przed kościołem św. Jakuba oznaczone są wygrawerowanymi krzyżami. Na dziedzińcu znajdują się również tablice i grobowce poprzednich patriarchów, a także szereg starożytnych inskrypcji ormiańskich.
Wewnątrz kościoła na ścianach znajdują się malowidła przedstawiające sceny biblijne. W kościele nie ma prądu, dlatego pod kopułą sufitu zawieszone są kolorowe lampy gazowe. Nabożeństwa odprawiane są w języku ormiańskim, a większość liturgii jest intonowana przez mnichów.
Armenia była pierwszym krajem, który przyjął chrześcijaństwo w 301 r. n.e. Od tego czasu chrześcijanie pielgrzymowali do Jerozolimy i założyli wspólnotę na Górze Syjon. Do dziś na Starym Mieście mieszka ormiańska społeczność licząca około 2000 mieszkańców.
Anna Szczypińska, 24.07.2023r.
