Miasto Lod znane było przez stulecia jako starożytna osada Lidda (Lydda). Leży 17 kilometrów na południowy wschód od Tel Awiwu. Jego dzisiejsza rola to przede wszystkim obsługa położonego w sąsiedztwie międzynarodowego portu lotniczego Ben Gurion Airport. Jednak wielu z nas kojarzy to miasto z chłopcem, który zapisał się w historii jako bohaterski św. Jerzy.
Jedna z wersji legendy o św. Jerzym mówi, iż urodzony w chrześcijańskiej rodzinie, po stracie obojga rodziców wstąpił on do legionów rzymskich. Dzięki swojej odwadze, umiejętnościom i zasługom w bardzo krótkim czasie otrzymał stopień oficerski. Do najsłynniejszych jego czynów należy pokonanie straszliwego smoka.
Cesarz Dioklecjan, na początku IV wieku nakazał swoim żołnierzom wiarę z rzymskich bogów i prześladowanie chrześcijan. Święty Jerzy nie wyparł się swojej wiary, przez co został skazany na tortury, a na koniec ścięty. Jego ciało przewieziono i pochowano w jego rodzinnej Liddzie, czyli dzisiejszym Lod.
Do grobu świętego już w VI wieku zaczęli pielgrzymować chrześcijanie z całego świata. W czasach Bizancjum powstał w tym miejscu kościół, na jego ruinach, w XII wieku krzyżowcy wybudowali kolejną świątynię.
Dziś stoją tu dwie sąsiadujące obok siebie świątynie: kościół i meczet. W zwartej zabudowie można tego nie zauważyć, ale obie są elementami jednego kompleksu – dawnego centrum pielgrzymkowego przy grobie św. Jerzego. W obu podziwiać można elementy wcześniejszych budowli z czasów bizantyjskich i krzyżowców.
Kościół św. Jerzego (Mar Girgis) należy do greckiej Cerkwii prawosławnej. Świątynia powstała w 1870 roku w wyniku przebudowy XII – wiecznego kościoła krzyżowców, z którego zachowały się dwie apsydy i dwie kolumny.
Wewnątrz cerkwi, przed ikonostasem, znajdują się schody prowadzące do krypty. W jej wnętrzu stoi, otaczany wielkim kultem, sarkofag św. Jerzego. Niestety jego pochodzenie nie zostało potwierdzone historycznie. Sarkofag w obecnej postaci został ufundowany w 1871 roku.
Sąsiadujący z kościołem meczet El – Khader to dawna bizantyjska bazylika z VI wieku. Na jego terenie znajdziemy między innymi apsydę i kolumnę z grecką inskrypcją z tego okresu.
Miasto Lod, nad którym wzbijają się teraz w niebo pasażerskie samoloty, nie jest szczególnie odwiedzanym rejonem Ziemi Świętej. Tymczasem przemieszczając się pomiędzy Tel Awiwem a Jerozolimą warto odwiedzić to, znane już starożytnym Egipcjanom w II tysiącleciu p.n.e., miejsce.
Wstęp do cerkwi oraz meczetu jest wolny od opłat. Cerkiew św. Jerzego otwarta jest w godzinach od 9:00 – 13:00.
Karolina Maoz, 29.07.2023r.