Podróżując po terytorium Izraela, w wielu miejscach napotykamy wysoki betonowy mur. Zbudowany jest ze specjalnych elementów dochodzących do 8 metrów wysokości. Dodatkowo w niektórych jego miejscach znajdują się wysokie, okrągłe wieże. Jest to tak zwana „bariera bezpieczeństwa” albo „mur Ariela Szarona”.
Aby zrozumieć czym jest ta budowla i z jakich powodów została zbudowana, musimy się cofnąć w historię Izraela. W 1967 r. państwo to stoczyło zwycięską kampanię wojenną z Egiptem, Jordanią i Syrią. W jej wyniku wojska izraelskie zajęły ważne ze względów strategicznych obszary. Na północy były to należące wcześniej do Syrii Wzgórza Golan, na wschodzie należące wcześniej do Jordanii tereny na zachodnim brzegu Jordanu wraz ze wschodnią Jerozolimą, a na południu należącą wcześniej do Egiptu Strefę Gazy oraz Półwysep Synaj.
Rząd Izraela traktował zajęte ziemie jako tereny okupowane, uważając że ich status zostanie uregulowany przez przyszłe traktaty pokojowe. Zwycięzcy uważali przy tym, że w Izraelu powinno pozostać jerozolimskie stare miasto, w którym znajduje się tzw. „Ściana Płaczu”, czyli najświętsze miejsce dla z wyznawców judaizmu. Dlatego też w 1980 r. jednostronnie przyłączyli wschodnią Jerozolimę do Izraela.
Należy pamiętać, że Zachodni Brzeg Jordanu, Wschodnią Jerozolimę oraz Strefę Gazy zamieszkiwali Palestyńczycy, których przywódcy od wielu lat dążyli do powstania niepodległego państwa palestyńskiego.
Kierownictwo ruchem niepodległościowym powoli przeszło w ręce istniejącej od 1964 r. Organizacji Wyzwolenia Palestyny, na której czele stał Jaser Arafat. Przed podpisaniem traktatów pokojowych z Izraelem władze Egiptu w 1979 r., a Jordanii w 1988 r. zrzekły się swoich praw do tych terytoriów, uznając że o ich przyszłości powinny zadecydować bezpośrednie rokowania pomiędzy Izraelem i Palestyńczykami.
W grudniu 1987 r. na okupowanych przez Izrael obszarach rozpoczęła się intifada. Tym terminem określono wystąpienie Palestyńczyków przeciwko władzom okupacyjnym. Polegało ono na strajkach, odmowie płacenia podatków, demonstracjach, a także na zamachach terrorystycznych.
Ruch ten wywołała bardziej radykalna od OWP organizacja: Hamas, która widziała w intifadzie najszybszą drogę do niepodległości Palestyny i jak głosili jej przywódcy, całkowitej likwidacji Izraela.
Intifada trwała cztery lata i zakończyła się częściowym sukcesem Palestyńczyków. Pod wpływem opinii światowej rząd Izraela uznał OWP i rozpoczął negocjacje w sprawie przekazania władzy nad okupowanymi terenami. W ich wyniku w 1994 r. powstały autonomiczne władze palestyńskie, na czele których stanął jednoizbowy parlament oraz prezydent. Powstała również policja palestyńska, która stopniowo zaczęła przejmować kontrolę nad bezpieczeństwem w niektórych miastach palestyńskich.
Przekazywanie władzy nad terenami okupowanymi już od około trzydziestu lat, powodowało wiele lokalnych konfliktów. Coraz bardziej napięta sytuacja doprowadziła do wybuchu kolejnej intifady jesienią 2000 roku. W porównaniu z pierwszą, w tej było znacznie więcej zamachów terrorystycznych. Organizowały je różne organizacje palestyńskie, z których wyróżniały się: Hamas, Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny i Palestyński Islamski Dżichad.
Zamachy polegały na ostrzeliwaniu izraelskich pojazdów i detonowaniu ładunków wybuchowych, często przez terrorystów samobójców. Co ważne często atakowano żydowskich cywili.
Policja i armia izraelska nie potrafiły sobie poradzić z tą falą terroru, szczególnie że bojowników popierała znaczna część Palestyńczyków, w tym również palestyńskich policjantów. To właśnie na terenach pozostających pod kontrolą palestyńską planowano i przygotowywano większość zamachów. Stąd następnie zamachowcy przenikali do Izraela, aby dokonać aktów terroru.
W lutym 2002 roku, ówczesny premier Izraela Ariel Szaron zapowiedział stworzenie strefy buforowej i systemu barier wzdłuż granic Izraela z Autonomią Palestyńską. Miałyby to być ogrodzenia podłączone do urządzeń elektronicznych. Wydawało się, że jest to jedyny sposób, aby zatrzymać palestyńskich zamachowców.
W czerwcu 2002 r. rozpoczęła się budowa tej bariery bezpieczeństwa. W miejscach gęsto zamieszkanych ma ona formę muru betonowego, a na terenach otwartych jest to metalowa siatka zaopatrzona w liczne czujniki elektroniczne.
Bariera ta rozciąga się obecnie na długości około 500 km, i ma około 69 bram. Docelowo ma liczyć 790 km. Przebiega wzdłuż granicy Izraela z 1949 r., jednak w niektórych miejscach obejmuje osiedla żydowskie zbudowane poza dawnymi granicami. Bariera Separuje terytorium Autonomii Palestyńskiej od obszarów zamieszkanych przez ludność żydowską.
Wybudowany mur budzi mieszane uczucia i gorące spory o jego sens. Część opinii światowej potępiła go jako zbyteczne odseparowanie ludności palestyńskiej. Faktem jednak jest, że jego budowa przyczyniła się do zakończenia fali zamachów bombowych dokonywanych przez terrorystów palestyńskich na terenie Izraela.
Niezależnie od ocen, wybudowany mur na trwałe wpisał się już w panoramę izraelską. Przyciąga uwagę wielu turystów. Stąd w wielu miejscach, szczególnie od strony palestyńskiej, pokrywają go różnorodne grafitti. Można więc powiedzieć, że mur ten spełnia również funkcję największej wystawy murali na terenie Bliskiego Wschodu.
Stanisław Szuro, 11.02.2022r.