Mezuza jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli judaizmu, który ma głębokie znaczenie religijne i kulturowe dla społeczności żydowskiej.
Mezuza to mała skrzyneczka zawierająca zwinięty pergamin z wybranymi fragmentami tekstów biblijnych, głównie z fragmentu z Księgi Powtórzonego Prawa (Księga Powtórzonego Prawa 6:4-9 oraz 11:13-21), znanej jako Szema.
Księga Powtórzonego Prawa 6:4-9
„Słuchaj, Izraelu, Pan, Bóg nasz, Pan jeden jest.
Będziesz miłował Pana, Boga twego, całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim życiem.
I te słowa, które ja ci dzisiaj nakazuję, będą w sercu twoim.
I będziesz je powtarzał swoim synom i mówił o nich, gdy będziesz siedział w swoim domu i chodził drogą, gdy będziesz kładziony i wstawał.
I przypnieś je na znak na rękę swoją i niech będą one na czole twoim jako znak.
I napisz je na framudze domu swojego i na bramach swoich.”
Mezuza zawiera również nawiązanie do przykazań dotyczących umieszczenia tych tekstów na drzwiach domu (Księga Powtórzonego Prawa 6:9 i 11:20). Umieszczenie mezuzy na wejściu do domu jest praktyką, która symbolizuje wiarę, pamięć o Bożych przykazaniach i ochronę duchową domu i jego mieszkańców.
Początki praktyki umieszczania tekstu biblijnego na drzwiach można śledzić w starożytnym Izraelu. W Biblii hebrajskiej, zwyczaj ten jest wspominany w kilku miejscach, co sugeruje jego istnienie już w czasach biblijnych. Jednak kształt i formę mezuzy, tak jak ją znamy dzisiaj, ustalono w późniejszych okresach historii żydowskiej.
Mezuza jest nie tylko symbolem wiary, ale również praktyką, która przypomina Żydom o ich zobowiązaniach religijnych i moralnych. Umieszczając mezuze na drzwiach, Żydzi wyrażają swoją wiarę w Boga, pamięć o Jego przykazaniach i nadzieję na Jego opiekę.
Umieszczenie mezuzy na drzwiach domu jest precyzyjnym procesem, który wymaga odpowiedniego przygotowania i ceremonii. Pergamin zawierający teksty biblijne jest starannie zwinięty i umieszczony wewnątrz skrzyneczki, a następnie mezuza jest przymocowywana do prawego framugi drzwi wejściowych, zgodnie z kierunkiem wejścia.
Podczas przechodzenia przez drzwi, które mają mezuze, wielu Żydów wykonuje gest całowania mezuzy lub dotknięcia jej palcem, a następnie dotknięcia palcami ust lub czoła. Jest to gest szacunku, pokory i uznania wobec Boga i Jego przykazań.
Mezuza odgrywa istotną rolę w życiu żydowskim, będąc obecna na drzwiach domów, synagog, szkół, a nawet niektórych instytucji publicznych. Jest to nie tylko praktyka religijna, ale także symbol tożsamości i wspólnoty.
Karolina Maoz,26.04.2024r.