Nowe badania dotyczące artefaktów sprzed około 3000 lat dowodzą, że Egipt importował miedź z kultowych kopalń Timna.
Czy jakieś 3000 lat temu istniał ogromny szlak handlowy między Egiptem a Timną, gdzie znajdują się kultowe kopalnie miedzi, które zasłynęły jako „kopalnie króla Salomona”, położone w południowym regionie współczesnego Izraela?
Nowe, innowacyjne badania prowadzone przez dr Shirly Ben-Dor Evian, kuratorkę Muzeum Izraela ds. archeologii egipskiej i prof. Ereza Ben-Yosefa, kierownika laboratorium archeometalurgicznego na Uniwersytecie w Tel Awiwie i kierownika wykopalisk w Timna – odpowiedź brzmi „tak”.
W badaniu przeanalizowano materiał, z których zrobiono cztery figurki sprzed 3000 lat z kolekcji muzeum odnalezionych w nekropolii Tanis, egipskiego miasta w regionie Delty Nilu. Naukowcy ustalili, że miedź użyta do produkcji była wydobywana właśnie w Timnie.
Według prof. Ben-Yosefa odkrycia te potwierdzają jego pogląd, że królestwo nomadów w tamtym czasie mogło stanowić bogate i wyrafinowane społeczeństwo zdolne do utrzymywania złożonych stosunków handlowych z podmiotami zagranicznymi. Te cztery figurki – znane jako shabtis – to typowe figurki pogrzebowe, które były używane w Egipcie przez tysiąclecia.
„W starożytnym Egipcie wszyscy poddani musieli poświęcić trochę czasu w ciągu roku na przymusową pracę dla królestwa” – powiedział Ben-Dor Evian. „Tylko członkowie elit otrzymali specjalne zwolnienie od króla. Obawiano się jednak, że to zwolnienie nie zostanie przyznane w życiu pozagrobowym. Z tego powodu członkowie wyższych klas bywali pochowani z figurkami, które, jak sądzili, będą ich sługami i będą działać na ich rzecz”.
Egiptolog zauważył, że czasami szabtisy w grobowcu były liczone w setkach – po jednej na każdy dzień roku. Kilka specjalnych figurek pełniło funkcję nadzorców, było też kilku statystów na wypadek, gdyby któryś ze służących nie był w stanie pracować. W artefaktach często pojawiały się elementy takie jak kosze czy narzędzia rolnicze.
O ile przez kilka wieków szabtisy wytwarzano z kilku materiałów, w tym z fajansu, ceramiki i drewna, to w III okresie pośrednim (1070–664 p.n.e.) brąz stał się bardzo popularnym materiałem, m.in. do wyrobu figurek nagrobnych.
„Przez dziesięciolecia rozpowszechnienie obiektów z miedzi stanowiło archeologiczną tajemnicę, ponieważ nie znamy dotychczas żadnego miejsca jej wydobycia w Egipcie” – powiedział Ben-Dor Evian.
Chociaż stwierdzenie, że ogromne ilości miedzi używanej w Egipcie w tym czasie w całości wydobywano w Timnie, wciąż może być przedwczesne, fakt, że wszystkie badane obiekty dają taki sam wynik, stanowi mocny argument sugerujący, że istniał bardzo ważny szlak handlowy między tymi dwoma regionami.
Kopalnie w Timnie były tradycyjnie kojarzone z królem Salomonem i Królestwem Izraela, dopóki wykopaliska pod koniec lat 60. XX wieku nie ujawniły małej egipskiej świątyni, która jest dowodem na to, że działalność wydobywcza była związana z Egiptem i datowana jest na XIII wiek p.n.e., jakieś 200 lat przed królem Dawidem.
Anna Szczypińska, 10.08.2021
Źródło:https://www.jpost.com/archaeology/bronze-figurines-shed-light-on-egypt-israel-trade-in-king-davids-time-674447