17 kwietnia, wieczorem, w Izraelu rozpoczyna się ważne święto: Jom Ha-Szoah. Święto, które wywołuje zdecydowanie inne emocje niż większość świąt żydowskich. Jest to jedno z nielicznych świąt, podczas którego nie wyraża się wdzięczności Bogu, a wspomina ciężkie i bolesne dzieje narodu żydowskiego.
Jom Ha-Szoah – Dzień Pamięci Holocaustu, a dokładnie Dzień Pamięci Zagłady i Aktów Odwagi. Święto obchodzone jest zawsze 27 dnia miesiąca nissan. Święto zaczyna się po zachodzie słońca 26 dnia i trwa cały następny 27 dzień miesiąca.
Dlaczego uznano, iż to ten dzień będzie dobrą datą by upamiętnić ofiary holocaustu?
Jest to data, która zbiega się z rozpoczęciem powstania w getcie warszawskim.
Upamiętnia 6 mln Żydów zamordowanych podczas holocaustu w latach 1939-1945. Główne uroczystości odbywają się wieczorem w Jerozolimie w Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem, gdzie obecni są przedstawiciele władz, prezydent, premier, ocaleni wraz z rodzinami.
Wszyscy spotykają się na Placu Getta Warszawskiego, izraelska flaga opuszczana jest do połowy masztu. Nie brakuje wystąpień władz, przemówień. Ważny jest moment, w którym ocaleni zapalają sześć pochodni, jako symbol upamiętnienia 6 mln Żydów, którzy zginęli. Odbywają się również modlitwy.
Następnego dnia o godz. 10:00 wyją syreny, wszystko i wszyscy zatrzymują się na 2 minuty, by uczcić wszystkie zgładzone osoby. W tym dniu nie ma miejsca na rozrywkę, na kino, teatr czy spotkania towarzyskie. W tym dniu wiodącym tematem, nawet w izraelskich mediach, jest holocaust i pamięć o tych, którzy zginęli.
Część ortodoksyjnych i ultraortodoksyjnych Żydów nie obchodzi tego święta. Obawiają się, iż może ono wzbudzić gniew przeciwko Bogu lub niewiarę w niego. Innym argumentem jest to, iż uważają, że istnieją w judaizmie święta żałobne (np. Tisza beAw) i nie jest koniecznie powielanie ich.
Jednak przez większą część narodu żydowskiego dzień ten jest czczony z należytym szacunkiem. W samym Izraelu, czy diasporach na całym świecie, w synagogach trwają specjalne modlitwy, organizowane są również spotkania z ocalałymi.
Co roku również na terenie byłego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz Birkenau odbywa się Marsz Żywych, podczas którego Żydzi z całego świata, głównie uczniowie, studenci uczą się o holocauście, docierają do miejsc, gdzie były obozy zagłady. Dla wielu jest to wstrząsające przeżycie. Jest to inicjatywa, która ma nie zatracić pamięci o ofiarach, a także edukować historycznie.
Na pewno organizując wycieczki lub pielgrzymki do Izraela, bez względu na to czy jest to grupa zorganizowana z przewodnikiem, czy też indywidualny przyjazd warto zaplanować czas w Yad Vashem w Jerozolimie. Jest to miejsce, które z szacunkiem i pietyzmem wspomina ofiary II Wojny Światowej, całą społeczność żydowską.
Bardzo dobrze dokumentuje historię narodu żydowskiego, a także honoruje tych którzy pomagali ujść z życiem, chronili Żydów podczas wojny – otrzymują oni tam tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.
Katarzyna Bańska, 17.04.2023r.