Jeden z najsłynniejszych cudów Jezusa jest wymieniony w Ewangelii Jana, gdzie Jezus uzdrawia sparaliżowanego w sadzawce Betesda (Ew. Jana 5: 2-9).
Basen Betesda został wykopany pod koniec XIX wieku, ale archeologom zajęło ponad 100 lat, aby dokładnie zidentyfikować i zinterpretować to miejsce.
Sadzawka, w której Jezus uzdrawia paralityka z Ewangelii Jana, to złożone miejsce. Zostało wybudowane jako cysterna zasilająca w wodę Świątynię Jerozolimską (stąd położenie blisko Wzgórza Świątynnego), ale być może była to też mykwa, czyli miejsce rytualnych kąpieli. Jako miejsce jednego z cudów Jezusa, Betesda została zabudowana w kolejnych okresach kaplicami i kościołami, których ruiny są widoczne do dziś.
Historia cudu Jezusa opowiada o tym, jak wielu ludzi szukało uzdrawiających mocy w tym miejscu. Pierwsza osoba, która by weszła do basenu, gdy wody zostaną poruszone, prawdopodobnie zostałaby uleczona ze swojej dolegliwości. Ale paralityk mówi Jezusowi, że nigdy nie dostanie się do wody wystarczająco szybko. Tak więc Jezus natychmiast go uzdrawia, a on może wstać i chodzić.
Ta historia o cudzie Jezusa sugeruje długą historię uzdrawiania w tym miejscu. Rzymskie łaźnie lecznicze zbudowane w tym samym miejscu zaledwie sto lat później odzwierciedlają tę kontynuowaną tradycję, kiedy cesarz Hadrian buduje tutaj rzymskie spa.
Kiedy chrześcijanie kontrolowali Jerozolimę w okresie bizantyjskim i w czasach wypraw Krzyżowców, lubili oznaczać miejsca cudów Jezusa i innych ważnych wydarzeń z jego życia, więc dodali kaplicę i kościoły, które teraz pokrywają ten kompleks.
Do V wieku obszar ten służył jako ośrodek kąpielowy, a jego wody słynęły z leczniczych właściwości i były źródłem jego nazwy – Beth-Hesda – „dom wdzięcznych wód”. Miejsce to zostało również nazwane „sadzawką owczą”, być może dlatego, że owce składane na ofiarę w świątyni były oczyszczane w tych wodach. To użycie wody do oczyszczenia ofiary mogło nadać wodom ich postrzeganą moc uzdrawiania.
Rzymianie wznieśli również, po południowo-wschodniej ścianie basenów, świątynię poświęconą Asklepiosowi (greckiemu bohaterowi, który stał się greckim bogiem medycyny i uzdrawiania).
W czasach Bizancjum baseny stały się miejscem pielgrzymek dla chrześcijan, którzy przybywali, aby kąpać się w jej cenionych wodach i w V w. w okolicy basenów zbudowali dużą bazylikę (45M x 18M). Wsparta była na siedmiu łukach i została zbudowana nad groblą i basenami.
Krzyżowcy odbudowali zrujnowany kościół bizantyjski po zdobyciu miasta w 1099 roku i dobudowali nad nim kaplicę. Później, w 1140 r., na obszarze przylegającym do kaplicy i od południowego wschodu dobudowali wielką bazylikę – którą poświęcili św. Annie, gdyż wg tradycji chrześcijańskiej to tutaj był dom rodziców Maryi i tutaj narodziła się Matka Jezusa.
Dziś kościół prowadzony przez Ojców Białych słynie ze wspaniałej akustyki i często można tam usłyszeć śpiewające grupy pielgrzymkowe.
Łaźnie i baseny zostały wykopane w 1956 roku. Są otwarte dla zwiedzających wraz z kościołem św. Anny w godzinach 8-12 i 14-18, wstęp kosztuje 10 szekli.
Anna Szczypińska, 08.09.2023r.