Dawid Ben Gurion to jeden z najwybitniejszych działaczy ruchu syjonistycznego, dla wielu ikona powstającego Izraela. Urodził się jako Dawid Grün pod koniec XIX wieku, dokładnie 16 października 1886 r., w Płońsku, który wówczas należał do państwa rosyjskiego.
W dzieciństwie pozostawał pod wielkim wpływem ojca, zamożnego prawnika, stojącego na czele miejscowego oddziału organizacji Chowewej Syjon, wspierającej emigrację Żydów na teren geograficznej Palestyny. W Płońsku ukończył założoną przez ojca szkołę żydowską, która uczyła między innymi odradzającego się języka hebrajskiego.
W wieku 18 lat młody Dawid Grün przeniósł się do Warszawy, gdzie utrzymywał się dzięki pracy nauczyciela. Równocześnie podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Tu zastał go wybuch rewolucji 1905 r. Polegała ona głównie na akcjach strajkowych. Jednak często strajki przeradzały się w zamieszki. Do tego dochodziły zamachy terrorystyczne.
Na dodatek część robotników ulegała propagandzie antyżydowskiej i uczestniczyła w pogromach antysemickich. Młody Dawid Grün zaangażował się wówczas w ruch socjalistyczny. Wstąpił do działającej nielegalnie syjonistycznej, socjaldemokratycznej partii Paolej Syjon. Był dwukrotnie aresztowany, w końcu w roku 1906, opuścił Warszawę i wyemigrował do Palestyny, będącej wówczas częścią Turcji.
Początkowo osiadł w Jaffie, gdzie dalej działał w Paolej Syjon. Szybko jednak porzucił politykę na rzecz pracy osiedleńczej. Przez trzy lata pracował w różnych wspólnotach rolniczych. Równocześnie należał do miejscowych organizacji samoobrony. Tam zrozumiał potrzebę zorganizowania jednolitej siły chroniącej żydowskich osadników i zaangażował się w tworzenie takiej organizacji o nazwie Ha Szomer [Strażnik].
W 1910 roku wrócił do polityki. Został redaktorem syjonistycznej i socjaldemokratycznej gazety „Jedność”. Wtedy również zmienił nazwisko z Dawid Grün na Dawid Ben Gurion [Syn Lwa]. Rok później podjął studia prawnicze w Stambule, które ukończył tuż przed wybuchem I wojny światowej.
W czasie I wojny trafił do USA, gdzie propagował konieczność imigracji miejscowych Żydów do Palestyny. Jego natchnione przemówienia i publikacje przyniosły mu wówczas sporą popularność. W USA założył również rodzinę, żeniąc się z Paulą Munweis.
Dawid Grün w Warszawie w 1906r.
Dawid Ben Gurion
W listopadzie 1917 r. rząd brytyjski ogłosił deklarację Balfoura, mówiącą o tym, że Wielka Brytania będzie dążyć by w Palestynie Żydzi znaleźli swoją siedzibę narodową. Ben Gurion zrozumiał wówczas, że po przegranej Turcji, Anglicy przejmą władzę nad Palestyną. Dlatego wstąpił jako ochotnik do armii brytyjskiej i w ramach Legionu Żydowskiego wziął udział w zwycięskich walkach Brytyjczyków z Turkami na terenie Palestyny.
Po zakończeniu I wojny światowej Ben Gurion zaangażował się w jednoczenie różnych środowisk politycznych działających wśród żydowskich imigrantów do Palestyny. W 1921 roku doprowadził do zjednoczenia różnych związków zawodowych w jedną organizację związkową, Histadrut. W następstwie został wybrany jej sekretarzem generalnym, co oczywiście znacznie wzmocniło jego pozycję wśród Żydów zamieszkujących Palestynę.
W 1930 roku Ben Gurion odegrał kluczową rolę w zjednoczeniu głównych lewicowych partii syjonistycznych, w wyniku czego powstała partia Mapai, przy czym Ben Gurion został jej przewodniczącym. Mapai stała się najsilniejszą partią żydowską w Palestynie, dzięki czemu socjalizm stał się dominującym prądem politycznym w środowiskach syjonistycznych. To z kolei sprawiło, iż Ben Guriona wybrano przewodniczącym Agencji Żydowskiej, uznawanej przez Anglików za oficjalne przedstawicielstwo Żydów w Mandacie Palestyny.
Dzięki tej funkcji Ben Gurion stał się najbardziej rozpoznawalnym z polityków żydowskich na terenie Palestyny. W obliczu II wojny światowej stanął na stanowisku potrzeby taktycznego wsparcia Brytyjczyków w walkach z Niemcami. Dzięki temu tysiące młodych ludzi przeszło nowoczesne przeszkolenie wojskowe, które mogli wykorzystać w wojnie o niepodległość Izraela.
Dawid Ben Gurion wizytujący armię
Ben Gurion z żoną w kibucu na pustyni Negew
To właśnie Ben Gurion był osobą, która publicznie odczytała Deklarację Niepodległości Izraela 14 maja 1948 r. On też stanął na czele Tymczasowej Rady Państwa, która kierowała krajem w trakcie walk z sąsiednimi państwami arabskimi.
W tym czasie Ben Gurion w dalszym ciągu starał się zjednoczyć społeczeństwo żydowskie. Tuż przed wybuchem walk podpisał na przykład porozumienie z przywódcami ortodoksyjnych Żydów. Ci otrzymali w nim gwarancje swobód religijnych, dzięki czemu wsparli moralnie syjonistów. Ben Gurion podjął również kluczowe, chociaż w wielu środowiskach niepopularne, decyzje o zjednoczeniu wszystkich oddziałów żydowskich w jedną, dowodzoną centralnie armię.
Popularność jaką wówczas uzyskał spowodowała, że już w czasach pokojowych, aż do 1963 roku, ośmiokrotnie stawał jako premier na czele rządów Izraela. W końcu wycofał się z czynnego uprawiania polityki. Opuścił Tel Awiw i wraz z żoną zamieszkał w kibucu na pustyni Negew, gdzie zmarł w 1973 r.
Dawid Ben Gurion był jedną z największych postaci w historii Izraela
Odegrał niezwykle ważną rolę w procesie powstawania państwa żydowskiego. Odbierano go jako idealistę, który w całości swoje życie poświęcił powstaniu Izraela.
Dziś jego dawny dom w Tel Awiwie jest muzeum, odwiedzanym przez licznych turystów. Na jego cześć nazwano wiele miejsc. Jednym z nich jest centralny międzynarodowy port lotniczy pod Tel Awiwem.
Muzeum – dom Ben Guriona
Biurko w domu Ben Guriona
Kuchnia w domu Ben Guriona
Salonik w domu Ben Guriona
Stanisław Szuro, 28.12.2022r.