Eli Cohen, pełne imię Elijahu ben Szaul Cohen (hebr. אליהו בן שאול כהן), urodził się 26 grudnia 1924 roku w Aleksandrii, w Egipcie. Jego rodzice byli żydowskimi imigrantami z Syrii. Cohen był uczniem w żydowskiej szkole podstawowej, a następnie uczęszczał do liceum w Aleksandrii. W młodości zaangażował się w syjonistyczną działalność, wspierając organizacje pomagające Żydom emigrować do Palestyny (Brytyjski Mandat Palestyny).
Po przeprowadzce do Izraela w 1957 roku, Eli Cohen został zwerbowany przez izraelski wywiad wojskowy (Mosad). Dzięki swojej biegłej znajomości języka arabskiego i zdolnościom do kamuflażu, został wybrany do jednej z najważniejszych misji wywiadowczych w historii Izraela.
W 1961 roku Cohen przyjął fałszywą tożsamość Kamele’a Amina Tabeeta, syryjskiego emigranta powracającego z Argentyny. Przeprowadził się do Damaszku, gdzie szybko zyskał zaufanie syryjskiej elity politycznej i wojskowej. Dzięki swoim kontaktom Cohen uzyskał dostęp do kluczowych informacji dotyczących syryjskich planów militarnych i infrastruktury obronnej. Przekazywał te informacje do Mosadu, co miało ogromne znaczenie dla izraelskiego bezpieczeństwa narodowego.
W 1965 roku syryjski wywiad, przy pomocy radzieckich specjalistów, zdołał namierzyć radiowy nadajnik Cohena. Został aresztowany, torturowany i postawiony przed sądem wojskowym. Pomimo międzynarodowych apelów o łaskę, Eli Cohen został skazany na śmierć. Został publicznie powieszony 18 maja 1965 roku na placu Marjeh w Damaszku. Jego śmierć była ogromnym ciosem dla Izraela, ale jego działania miały trwały wpływ na izraelskie zdolności obronne.
Eli Cohen jest uważany za jednego z najwybitniejszych szpiegów w historii Izraela. Jego informacje były kluczowe podczas wojny sześciodniowej w 1967 roku, gdy Izrael zyskał przewagę nad syryjskimi siłami. Pamięć o nim jest pielęgnowana w Izraelu, gdzie jest symbolem poświęcenia i odwagi.
Historia Eli Cohena była inspiracją dla wielu książek, filmów i seriali telewizyjnych. W 2019 roku Netflix wyprodukował miniserial „Szpieg” (The Spy), w którym Sacha Baron Cohen wcielił się w rolę Eli Cohena.
Karolina Maoz, 18.05.2024r.
Podobał Ci się artykuł? Postaw nam kawę 