W Jerozolimie znajduje się jedyne na świecie muzeum poświęcone antycznej kulturze narodów znanych nam z Biblii: Egipcjan, Kananejczyków, Filistynów, Aramejczyków, Hetytów, Fenicjan i Persów. Muzeum to położone jest w dzielnicy Givat Ram, tuż obok budynków Muzeum Izraela i stanowi cenne dopełnienie jego ekspozycji.
Zbiory Muzeum Krajów Biblijnych to głównie kolekcja Elie Borowskiego (1913-2003). Borowski urodził się w Warszawie. Tam też zdał maturę i na UW ukończył studia z archeologii Bliskiego Wschodu. Następnie kontynuował naukę na licznych uczelniach europejskich. Najpierw na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie, później w Collegio Rabinico w Padwie i w Instytucie Biblijnym w Rzymie. Po ich ukończeniu studiował Ecole du Louvre w Paryżu.
Pogłębianie swojej wiedzy Borowski przerwał na czas działań wojennych. We wrześniu 1939 r. przebywał w Paryżu. Gdy we Francji zaczęły się formować polskie oddziały zgłosił się do nich na ochotnika. Został przydzielony do 2 Dywizji Strzelców Pieszych. W jej szeregach w maju i czerwcu 1940 r. walczył w Alzacji przeciwko wojskom niemieckim, a następnie przekroczył granicę Szwajcarii, gdzie tak jak cała dywizja został internowany. Zwolniony z obozu dla internowanych studiował na Uniwersytecie w Genewie.
Po wojnie, gdy dowiedział się, że cała jego rodzina została wymordowana przez Niemców, wyjechał do Kanady. Tam przez wiele lat pracował w muzeum w Toronto, uzyskując obywatelstwo kanadyjskie. Następnie przeniósł się do Genewy gdzie stał się cenionym handlarzem dzieł sztuki i ekspertem archeologii antycznej.
Przez wiele lat gromadził równocześnie swoją kolekcję artefaktów związanych z krajami opisywanymi w Biblii. W latach osiemdziesiątych XX w. zorganizował z nich kolekcję nazwaną Skarby Ziem Biblijnych i prezentował ją w różnych muzeach świata.
Wówczas Borowski w Jerozolimie poznał swoją przyszłą żonę, panią Batya Weiss. Ta przekonała go by kolekcja na stałe została umieszczona w Izraelu. Następnie skontaktowała go z burmistrzem Jerozolimy, który przekazał nieodpłatnie działkę pod budowę gmachu przyszłego muzeum, które otwarto w 1992 r.
Budynek Muzeum Krajów Biblijnych
Sala muzealna
Makieta zigguratu w Ur w Chaldei
Wystawiane w muzeum przedmioty zostały tak ułożone, by zwiedzający mogli się poruszać ścieżkami kultur antycznego Bliskiego Wschodu. Przy czym śledzić można nie tylko rozwój wierzeń religijnych i różnych form kultu. Możemy tu znaleźć również ciekawe informacje życiu gospodarczym i kulturowym regionu. W sumie całość podzielona jest na dwadzieścia przestrzeni, z których każda może stanowić odrębną całość.
Prezentowane przedmioty ukazują nam ludzi i miejsca przewijające się przez karty Biblii. Uzupełnieniem eksponowanych artefaktów są liczne, krótkie artykuły umieszczone na muzealnych ścianach. Ukazane są w nich różne tematy związane z epoką biblijną na Bliskim Wschodzie. Przykładowo podróże Abrahama, początki alfabetu czy przebieg balsamowania zwłok. Muzeum prezentuje też makiety starożytnych miejsc w Jerozolimie, ziggurat w Ur i piramidy w Gizie.
Poza częścią stałą w muzeum prezentowane są też wystawy czasowe. W tej chwili jest to wystawa dotycząca Ziem Arabii Południowej (współczesnego Jemenu). Przedstawiono na niej interesującą historię Żydów Jemeńskich, którzy przenieśli się na teren Izraela w 1949 r. Ukazano również dzieje starożytnej Arabii.
Tereny te, chociaż geograficznie odległe od Jerozolimy, zawsze były istotne dla kultury Bliskiego Wschodu. To właśnie z tego obszaru pochodzą żywice drzew służące od wieków do produkcji kadzidła i mirry. To tutaj rządziła według Biblii królowa Saba, która zachwycała się osobą króla Salomona.
Wprawdzie muzeum jest chwilowo zamknięte ze względu na pandemię, ale gdy już będzie otwarte to zdecydowanie warto je odwiedzić.
Stanisław Szuro, 09.02.2022r.
Zdjęcia przykładowych eksponatów Muzeum Krajów Biblijnych w Jerozolimie:
Naszyjnik z Mezopotamii z XVIIIw. przed Chr.
Maska pośmiertna z Egiptu z XXw. przed Chr.
Naszyjnik perski z Vw. przed Chr.
Popiersie z Babilonii ok. XXw. przed Chr.
Stella z Egiptu ok. IIIw. przed Chr.
Sarkofag egipski IIIe. przed Chr.