Golda Meir – przywódczyni syjonistów związkowych, dyplomata i czwarty premier Izraela (jedyna jak do tej pory kobieta). Była nazywana „Żelazną Damą” jeszcze przed tym jak nazwano tak Margaret Thatcher.
Golda urodziła się w Kijowie na Ukrainie 3 maja 1898 r. jako Golda Mabovitch. Kiedy miała 8 lat, jej rodzina wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych. Wychowała się w Milwaukee w stanie Wisconsin, wstąpiła do syjonistycznego ruchu młodzieżowego, poślubiła Morrisa Meyersona, a w 1921 r. wyemigrowała do Palestyny, dołączając do kibucu Merhavia.
W 1924 r. Meyersonowie przenieśli się do Jerozolimy, a Golda objęła szereg stanowisk jako urzędniczka Histadrut – Generalnej Federacji Pracy i została członkiem jej „wewnętrznego kręgu”.
Przez następne trzy dekady Golda Meir była aktywna w Histadrut, najpierw w związkach zawodowych i programach socjalnych, potem w syjonistycznej organizacji pracy i zbieraniu funduszy za granicą, a później nadal na stanowiskach politycznych. Została mianowana szefem sekcji politycznej Histadrut – mającej na celu wykorzystanie rosnącej potęgi tej organizacji do realizacji celów syjonistycznych, takich jak nieograniczona żydowska imigracja.
Kiedy w 1946 r. większość wyższych rangą przywódców społeczności żydowskiej została internowana przez władze brytyjskie, Golda Meir zastąpiła Moshe Sharetta jako pełniącego obowiązki szefa wydziału politycznego Agencji Żydowskiej i aż do powstania państwa w 1948 r. brała udział zarówno w wewnętrznej syjonistycznej polityce pracy, jak i w wysiłkach dyplomatycznych. W tym w jej ostatecznie nieudanym tajnym, spotkaniu z królem Jordanii Abdullahem, w przededniu arabskiej inwazji na Izrael w 1948 r., w celu osiągnięcia porozumienia i uniknięcia wojny.
W czerwcu 1948 r. Golda Meir została pierwszym ambasadorem Izraela w Związku Radzieckim, ale stanowisko to piastowała niecały rok. Na posła do Knesetu została wybrana w wyborach w 1949 r. Była ministrem pracy i ubezpieczeń społecznych od 1949 do 1956 – lat niepokojów społecznych i wysokiej stopy bezrobocia, spowodowanej masową imigracją. Wdrażała oświeconą politykę socjalną, zapewniała imigrantom dotowane mieszkania i organizowała ich integrację na rynku pracy.
W kolejnej dekadzie (1956-66) Golda Meir była ministrem spraw zagranicznych. Zainicjowała izraelską politykę współpracy z nowo niepodległymi narodami Afryki, wprowadzając program współpracy oparty na doświadczeniach rozwojowych Izraela, który trwa do dziś.
Jednocześnie starała się scementować stosunki ze Stanami Zjednoczonymi i nawiązała szerokie stosunki bilateralne z krajami Ameryki Łacińskiej. W latach 1966–1968 była sekretarzem generalnym najpierw w Mapai, a następnie w nowo utworzonym „Alignment” (składającym się z trzech frakcji Partii Pracy).
Po śmierci premiera Levi Eshkola w 1969 r. na jego następcę wybrano Goldę Meir – „kandydata konsensusu”. W wyborach w październiku 1969 r. poprowadziła swoją partię do zwycięstwa.
Wkrótce po objęciu urzędu, wojna na wyczerpanie – sporadyczne działania wojskowe wzdłuż Kanału Sueskiego, które przerodziły się w wojnę na pełną skalę – zakończyła się porozumieniem o zawieszeniu broni z Egiptem. Chociaż zawieszenie broni było wielokrotnie przerywane przez rozwój pocisków egipskich na froncie Kanału Sueskiego, przyniosło to trzyletni okres spokoju, zmącony dopiero w październiku 1973 r. przez wojnę Jom Kippur.
Jako premier, Golda Meir skoncentrowała większość swojej energii na froncie dyplomatycznym – umiejętnie łącząc osobistą dyplomację z wykorzystaniem środków masowego przekazu. Uzbrojona w żelazną wolę, ciepłą osobowość i babciny wizerunek, prostą, ale bardzo skuteczną retorykę i „listę zakupów”, Golda Meir z powodzeniem zwróciła się o pomoc finansową i militarną w niespotykanym dotąd stopniu.
Golda wykazała się silnym przywództwem podczas niespodziewanego ataku wojny Jom Kippur, zabezpieczając amerykański transport broni, jednocześnie stając niewzruszenie na warunkach negocjacji w sprawie wycofania sił i szybkiego powrotu jeńców.
Chociaż Komisja Śledcza Agranatu zwolniła ją z bezpośredniej odpowiedzialności za nieprzygotowanie Izraela do wojny i poprowadziła swoją partię do zwycięstwa w wyborach w grudniu 1973 r., Golda Meir ugięła się przed tym, co uważała za „wolę ludu” i zrezygnowała w połowie 1974 roku.
Wycofała się z życia publicznego i zaczęła pisać swoje wspomnienia. Była jednak obecna w Knesecie, aby powitać prezydenta Egiptu Anwara Sadata podczas jego historycznej wizyty w Jerozolimie w listopadzie 1977 roku.
Golda Meir zmarła 8 grudnia 1978 roku, w wieku 80 lat. Została pochowana w Jerozolimie na Górze Herzla.
Anna Szczypińska, 08.12.2020
Źródło: https://www.mfa.gov.il/mfa/aboutisrael/state/pages/golda%20meir.aspx