Dzisiaj wieczorem (25 maja) rozpoczęło się święto Szawuot, zwane także Świętem Tygodni (po hebrajsku szawuot to właśnie tygodnie). Obchodzi się go szóstego dnia miesiąca siwan, siedem tygodni po święcie Paschy, na przełomie maja i czerwca.
Geneza święta Szawuot
W starożytnym Izraelu w Szawuot lud pielgrzymował do Świątyni Jerozolimskiej. W uroczystych pochodach brali udział mieszkańcy całego kraju niosąc w darze pierwsze, dojrzałe owoce ziemi. Niesiono siedem rodzajów płodów: jęczmień, pszenicę, oliwki, daktyle, granaty, figi i winogrona. Prowadzono także zwierzęta na ofiary, a orszakom towarzyszyli śpiewacy i osoby grające na fletach.
Tego dnia, zgodnie z nakazem, nikt nie pracował, a w ucztach i radosnym świętowaniu brali udział wszyscy, bez względu na swój status społeczny.
Z czasem, świętu temu z charakteru typowo rolniczego, nadano bardziej duchowy wymiar. Zauważono, że dokładnie po pięćdziesięciu dniach od wyjścia z niewoli Egipskiej, Mojżesz otrzymał Dekalog. Dlatego też święto Szawuot jest często nazywane po hebrajsku „czasem nadania Tory”.
Współczesne obrzędy
W wigilię święta wielu religijnych Żydów przez całą noc studiuje Torę. Obowiązkowym elementem modlitwy porannej w synagogach jest odczyt dziesięciu przykazań, którego wszyscy uczestnicy powinni wysłuchać na stojąco.
Czyta się także Księgę Rut, zawierającą opowieść o Moabitce, która poślubiła Żyda. Rut, pomimo utraty męża zachowała wierność jego religii, którą dobrowolnie przyjęła. Zapewniła także opiekę i pomoc jego matce. Współcześnie kobiety, które decydują się na konwersję na judaizm, często przyjmują imię Rut.
Według tradycji w Święto Tygodni przypada także rocznica urodzin i śmierci króla Dawida. Kanon modlitw tego dnia obejmuje modlitwę za zmarłych.
Natomiast „świeckim” zwyczajem, który zapada w pamięć szczególnie najmłodszym, jest ozdabianie okien domów oraz synagog papierowymi dekoracjami o motywach kwiatów, ptaków, gwiazd, zwierząt oraz zielonymi gałązkami drzew, kwiatami i ziołami. Obecnie w Izraelu tradycja ta kultywowana jest głównie przez ortodoksyjnych Żydów. Często także ozdoby na święto Szawuot są przedmiotem zajęć plastycznych w szkołach podstawowych i przedszkolach.
Zwyczaje kulinarne
Podczas Święta Tygodni najczęściej spożywa się pokarmy, których jednym ze składników jest mleko. Często na świątecznym stole goszczą właśnie produkty mleczne, naleśniki, pierogi z serem, serniki, budynie oraz różnego rodzaju zapiekanki itp. Typowym „słodzikiem” potraw w tym dniu jest miód, a daniom mlecznym towarzyszą owoce i warzywa.
W kibucach i moszawach podczas Szawuot organizuje się pikniki, festyny, na których rolnicy prezentują swoje zbiory, a gospodynie przygotowują z nich potrawy. Eventom towarzyszą występy muzyczne i różnego rodzaju konkursy i zabawy sportowe dla rodzin.
W diasporze Szawuot trwa nie jeden, a dwa dni. Dotyczy to zresztą wszystkich świąt, z wyjątkiem Jom Kipur. Miało to związek z trudnościami z właściwym oznaczeniem momentu rozpoczęcia święta w krajach, które oddalone były od Palestyny. Dlatego dodano dodatkowy dzień. Obecnie kalendarze żydowskie zawierają dokładne informacje na cały rok, ale tradycja przedłużonych świąt pozostała.
Karolina Maoz, 25.05.2023r.