Bazylika Grobu Pańskiego w Jerozolimie jest dziś wspólną własnością różnych wyznań. Największą część zajmują i sprawują pieczę Patriarchat Greckoprawosławny oraz katolicy łacińscy reprezentowani przez franciszkanów z Kustodii Ziemi Świętej i Patriarchat Ormiański.
Wspólna zgoda wszystkich Kościołów: katolickiego, prawosławnego i ormiańskiego, na rozpoczęty 14 marca br. remont jest nie lada osiągnięciem, gdyż porozumienie z 1852 r. (tzw. status quo), regulujące prawo własności i korzystania z tego najświętszego miejsca chrześcijaństwa, nie dopuszcza w praktyce żadnych zmian w codziennym rytmie funkcjonowania świątyni.
Po raz pierwszy w historii możliwe będą badania archeologiczne posadzki i tego, co znajduje się pod nią w kościele Grobu Świętego. Inaugurację prac rozpoczęła oficjalna ceremonia, w której udział wzięły trzy wspólnoty chrześcijańskie.
Jest to druga faza prac konserwatorskich w Bazylice Grobu Pańskiego. Pierwsza miała miejsce w latach 2016-2017 i dotyczyła restauracji edykuły nad Grobem Jezusa. Pracami kierował Grecki Patriarchat Prawosławny, a prace prowadził interdyscyplinarny zespół z Państwowego Uniwersytetu Technicznego z Aten.
Obecne prace prowadzone są pod kierunkiem Kustodii Ziemi Świętej we współpracy z Greckim Patriarchatem Prawosławnym oraz Patriarchatem Ormiańskim. Wszystko odbywa się zgodnie z treścią umowy o status quo z 1852 roku, która utrwaliła podział terytorialny między wspólnoty chrześciajńskie w Bazylice Groby Pańskiego oraz innych świętych miejscach dla chrześcijan.
„Nie wiemy co kryje się pod posadzką” – powiedzuał prof. Giorgio Piras, dyrektor Wydziału Nauk Starożytnych na Uniwersytecie Sapienza w Rzymie. Profeson Piras będzie odpowiedzialny za wykopaliska archeologiczne całe powierzchni podłogi podczas renowacji. „Posadzka nigdy nie była systematycznie wykopywana. Powinniśmy dotrzeć przynajmniej do niektórych pozostałości kościoła z czasów cesarza Konstantyna. Mamy nadzieję, że uda nam się zrozumieć strukturę tego świętego miejsca. Być może dotrzemy także do szczątków ze Świątyni Hadriana” – dodał prof. Piras.
Kamienie posadzki kościoła Grobu Pańskiego pochodzą z różnych okresów, od średniowiecza do ostatniego stulecia. Ojciec Eugenio Alliata, dyrektor sekcji archeologicznej Muzeum Terra Sancta Franciszkanów, powiedział, że większość kamieni chodnikowych wydaje się pochodzić z początku XIX wieku, inne mogą pochodzić z okresu Konstantyna. Trzeba będzie przeprowadzić analizę kamieni, aby potwierdzić ich wiek.
Kamienie posadzki kościoła mają być odnawiane i badane w odcinkach, aby umożliwić normalny przepływ zwiedzających. Po usunięciu kamieni posadzki prowadzone będą wykopaliska archeologiczne na odsłoniętych odcinkach. Projekt renowacji ma obejmować także projektowanie i budowę systemów elektrycznych, wodnych i przeciwpożarowych oraz wszelkie prace potrzebne do utrzymania bezpieczeństwa w Bazylice Grobu Pańskiego.
Francesca Romana Stasolla, profesor archeologii chrześcijańskiej i średniowiecznej na Uniwersytecie Sapienza w Rzymie, poprowadzi prace archeologiczne w kościele. „To bardzo ważna praca historyczna” – twierdzi prof. Stasolla. „Spodziewamy się zobaczyć wszystkie sekwencje historii kościoła, aż do czasów Konstantyna, ale w każdym wykopalisku archeologicznym są niespodzianki”.
Karolina Maoz, 15.03.2022r.