Arba minim, czyli cztery gatunki roślin używane podczas święta Sukkot, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli judaizmu. Każdego roku Żydzi na całym świecie celebrują Sukkot, błogosławiąc te rośliny i wykorzystując je w specjalnych rytuałach. Ich głęboka symbolika, duchowe znaczenie oraz praktyczne zastosowanie mają na celu przypomnienie o harmonii między człowiekiem, naturą i Bogiem.
Czym są Arba Minim?
Arba minim to zestaw czterech roślin, które są używane podczas modlitw w Sukkot:
- Lulaw – długa gałązka palmy daktylowej,
- Etrog – owoc cytrusowy przypominający cytrynę,
- Hadas – gałązki mirtu,
- Arawa – gałązki wierzby.
Każdy z tych gatunków ma swoje wyjątkowe znaczenie i symbolikę, a razem tworzą harmonijną całość, którą wierni błogosławią każdego dnia święta.
Tradycja żydowska przypisuje każdemu z tych gatunków wyjątkowe cechy, które symbolizują różne aspekty człowieczeństwa i wiary.
Lulaw (Gałązka palmy)
Lulaw, będący prostą i wyprostowaną gałązką, symbolizuje kręgosłup człowieka. Jest to metafora duchowej siły, stabilności i prawości. Tak jak kręgosłup podtrzymuje ciało, tak lulaw przypomina wiernym o potrzebie podtrzymywania swojej wiary i moralnych zasad w codziennym życiu.
Etrog (Owoc cytrusowy)
Etrog jest kształtem podobny do serca, co symbolizuje emocje, wrażliwość i miłość. W tradycji etrog reprezentuje człowieka pełnego zarówno wiedzy duchowej, jak i moralnej, który w swoim sercu łączy duchowość z dobrymi uczynkami. Jest także owocem o przyjemnym zapachu i smaku, co czyni go symbolem doskonałości i pełni w życiu.
Hadas (Gałązki mirtu)
Liście mirtu przypominają kształtem ludzkie oczy. Symbolizują one zmysł wzroku, który w judaizmie jest ściśle związany z duchową percepcją i zrozumieniem. Hadas przypomina wiernym o potrzebie patrzenia na świat z duchowej perspektywy, dostrzegania w nim Bożej obecności i piękna natury.
Arawa (Gałązki wierzby)
Liście wierzby przypominają ludzkie usta. Arawa symbolizuje umiejętność mówienia oraz moc słowa. W tradycji żydowskiej wierzy się, że słowa mają ogromne znaczenie – mogą budować, ale też ranić. Arawa jest więc przypomnieniem o odpowiedzialności za to, co mówimy, oraz o mocy modlitwy.
Razem cztery gatunki symbolizują jedność całego człowieka: serca (etrog), oczu (hadas), ust (arawa) i kręgosłupa (lulaw). Te różne części ciała reprezentują także różne aspekty osobowości człowieka: myśli, uczucia, działania i wiarę. Trzymanie razem arba minim podczas modlitw symbolizuje więc potrzebę jedności człowieka w wierze oraz zrównoważenia ciała, umysłu i ducha.
Jednak arba minim mają również głębsze znaczenie. W tradycji żydowskiej uważa się, że reprezentują one różne grupy ludzi w społeczeństwie:
- Lulaw (posiada smak, ale nie pachnie) – symbolizuje tych, którzy mają wiedzę, ale brakuje im dobrych uczynków.
- Etrog (ma smak i zapach) – reprezentuje tych, którzy łączą wiedzę i dobre uczynki.
- Hadas (ma zapach, ale brak mu smaku) – symbolizuje tych, którzy mają dobre uczynki, ale brak im wiedzy.
- Arawa (brak smaku i zapachu) – reprezentuje tych, którym brak zarówno wiedzy, jak i dobrych uczynków.
Zgodnie z tradycją, błogosławienie tych czterech gatunków razem oznacza, że każda osoba, niezależnie od swoich zalet i wad, ma swoje miejsce w społeczności i jest integralną częścią ludu Izraela. W ten sposób arba minim symbolizują jedność i wzajemną odpowiedzialność, zachęcając do współpracy i wspierania się nawzajem.
Arba minim są używane w szczególnym rytuale błogosławieństwa podczas Sukkot. Każdego dnia wierni trzymają w jednej ręce lulaw, hadas i arawę, a w drugiej etrog, odmawiając błogosławieństwo, które zaczyna się od słów: „Błogosławiony jesteś, Panie, nasz Boże, Królu wszechświata, który uświęciłeś nas swoimi przykazaniami i nakazałeś nam trzymanie lulawu”.
Podczas tej modlitwy wierni wykonują charakterystyczne ruchy arba minim w cztery strony świata, a także w górę i w dół. Te gesty symbolizują uznanie, że Bóg jest wszechobecny i opiekuje się całym światem. To także wyraz wdzięczności za plony i modlitwa o deszcze, które zapewnią przyszłe urodzaje.
Arba minim – lulaw, etrog, hadas i arawa – są kluczowym elementem Sukkot, łączącym tradycję z głęboką duchową symboliką. Te cztery gatunki reprezentują różne aspekty człowieka, jego związek z naturą oraz jedność społeczności żydowskiej.
Karolina Maoz, 21.10.2024r.