Icchak Rabin – szef sztabu IDF (Siły Obronne Izraela), dyplomata i piąty premier państwa Izrael – urodził się w Jerozolimie 1 marca 1922 r. jako syn żarliwie pracowniczo-syjonistycznej rodziny.
Rabin ukończył z wyróżnieniem naukę w Liceum Rolniczym Kadoorie, a następnie dołączył do Palmach – elitarnej siły uderzeniowej podziemnej organizacji obronnej Haganah.
Już od samego początku, podczas swojej siedmioletniej służby w Palmach, wyróżniał się jako dowódca wojskowy. Po rozwiązaniu tych sił, wraz z utworzeniem Państwa Izrael, Rabin rozpoczął karierę wojskową w IDF, która trwała dwie dekady.
Dorastając do stopnia generała dywizji, w wieku 32 lat, Rabin ustanowił doktrynę szkolenia IDF i styl przywództwa, który stał się znany dzięki dowództwu „podążaj za mną”. W 1962 roku został mianowany szefem Sztabu Generalnego i awansowany do stopnia generała.
Opracował doktrynę walki IDF – opartą na ruchu i zaskoczeniu – która została zastosowana podczas wojny sześciodniowej w 1967 r., kiedy osiągnięcie przewagi powietrznej i masowe rozmieszczenie sił zbrojnych doprowadziło do słynnego zwycięstwa militarnego. W styczniu 1968 roku, po 26 latach w mundurze, Rabin przeszedł na emeryturę z IDF.
W 1968 r. został mianowany ambasadorem w Stanach Zjednoczonych. Podczas pięciu lat pobytu w Waszyngtonie dążył do zacieśnienia więzi dwustronnych i odegrał główną rolę w promowaniu „strategicznej współpracy” ze Stanami Zjednoczonymi, która doprowadziła do ogromnej amerykańskiej pomocy wojskowej dla Izraela.
Rabin wrócił do Izraela w 1973 roku, przed wojną Jom Kipur. Jako aktywny członek Partii Pracy, został wybrany posłem do Knesetu w wyborach powszechnych w grudniu 1973 r. i mianowany ministrem pracy w rządzie utworzonym przez Goldę Meir w marcu 1974 r. Rząd ten podał się do dymisji wkrótce potem, a 2 czerwca 1974 r. Kneset zagłosował za wotum zaufania dla nowego rządu utworzonego przez Icchaka Rabina.
Icchak Rabin, pierwszy urodzony w kraju premier, przejawiał styl przywództwa, który był szczery, bezpośredni i czasami pozbawiony ozdób aż do dosłowności. Musiał nie tylko stawić czoła potrzebie rehabilitacji IDF, rozwiązania problemów społecznych i poprawy gospodarki kraju, ale także odbudowania zaufania społecznego zarówno do wojskowych, jak i cywilnych przywódców. Zadanie to komplikowały wewnętrzne skandale, narastające niepokoje przemysłowe i osobista rywalizacja w rządzie.
W 1975 r. Rabin zawarł umowę przejściową z Egiptem, która doprowadziła do wycofania się Izraela z Kanału Sueskiego w zamian za swobodny przepływ izraelskiej żeglugi przez kanał. W wyniku tego porozumienia podpisano pierwszy protokół ustaleń między rządem Izraela a Stanami Zjednoczonymi, zapewniający amerykańskie wsparcie dla izraelskich interesów na arenie międzynarodowej oraz odnowioną pomoc amerykańską.
W lipcu 1976 roku rząd Icchaka Rabina zarządził „Operację Entebbe” mającą na celu uratowanie pasażerów Air France uprowadzonych do Ugandy przez terrorystów. Podczas tej śmiałej operacji, tysiące mil od domu, zakładnicy zostali uwolnieni i przetransportowani w bezpieczne miejsce w Izraelu. Dowódca operacji ppłk. Yonatan Netanyahu (brat Binjamina), zginął w walkach na lotnisku Entebbe.
Wotum nieufności obaliło rząd Rabina, wywołując nowe wybory. Został mianowany przewodniczącym Partii Pracy w wyborach, ale ujawnienie konta bankowego jego żony w USA – naruszenie przepisów dewizowych – skłoniło Rabina do rezygnacji z kierownictwa partii przed wyborami w 1977 r.
W ciągu następnych dwudziestu lat Rabin był członkiem Knesetu. Przez sześć lat (1984-1990) był ministrem obrony w dwóch rządach jedności narodowej, opracowując rozwiązania dotyczące bezpieczeństwa na granicy izraelsko-libańskiej, które umożliwiły izraelskim żołnierzom wycofanie się do wąskiej strefy bezpieczeństwa. Rabin kierował również początkową reakcją kraju na intifadę. Od marca 1990 r. do czerwca 1992 r. Rabin był ponownie członkiem opozycji w Knesecie.
W lutym 1992 r. odbyły się pierwsze prawybory Partii Pracy. Rabin został wybrany przewodniczącym Partii Pracy i po zwycięstwie w wyborach w czerwcu 1992 r. rozpoczął swoją drugą kadencję na stanowisku premiera i ministra obrony. Kadencja ta upłynęła pod znakiem dwóch historycznych wydarzeń – porozumień z Oslo z Palestyńczykami i traktatu pokojowego z Jordanią.
Ściśle współpracując z ministrem spraw zagranicznych Szimonem Peresem i jego wieloletnim rywalem, kierował negocjacjami w sprawie Deklaracji Zasad podpisanej z OWP w Białym Domu we wrześniu 1993 r. Dzięki temu Rabin, Peres i Arafat otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla w 1994 r. Następnie, w październiku 1994 r., podpisano traktat pokojowy z Królestwem Jordanii. To sprzyjało rozwojowi więzi z dodatkowymi krajami arabskimi w Afryce Północnej i Zatoce Perskiej.
4 listopada 1995 r., opuszczając masowy wiec pokojowy pod hasłem „Tak dla pokoju, nie dla przemocy”, Icchak Rabin, w wieku 73 lat, został zamordowany przez żydowskiego prawicowego ekstremistę. Został pochowany na Górze Herzla w Jerozolimie, a w pogrzebie wzięli udział przywódcy z całego świata oraz wstrząśnięty i pogrążony w żałobie naród.
Anna Szczypińska, 04.11.2022