Gdy Herod Wielki umarł, wielu mu współczesnych odetchnęło z ulgą. Jego rządy naznaczone były okrucieństwem, które dotknęło także członków jego najbliższej rodziny. Z drugiej strony nie można odmówić mu tytułu wspaniałego „architekta”, który sprawił, że odwiedzając dziś Ziemię Świętą wciąż zachwycamy się pięknem tego, co po sobie pozostawił.
Jednym z najbardziej znanych obiektów wzniesionych przez Heroda jest Herodion. Luksusowy pałac, w którym odkryto także jego grobowiec, usytuoawny jest ok. 12 kilometrów na południe od Jerozolimy.
Budowa Herodionu rozpoczęła się około 25 roku p.n.e. Korzystając z tysięcy niewolników, Herod przekształcił szczyt wzgórza, tworząc prawie nie do zdobycia pałac, trzeci co do wielkości w rzymskim świecie.
Historyk Józef Flawiusz opisał to miejsce jako „wzgórze podniesione do wysokości ręką człowieka i zaokrąglone na kształt piersi (…). . . . Wewnątrz znajdują się kosztowne apartamenty królewskie robione dla bezpieczeństwa i ozdoby. . . ”.
U jego podstawy stało małe miasto. Jego architektonicznym celem był ogromny sztuczny basen, ponad dwukrotnie większy niż nowoczesny basen olimpijski i wystarczająco głęboki, aby pomieścić łodzie. Akwedukt dostarczał do niego wodę ze źródła oddalonego o prawie 6 kilometrów.
Z czterech wież można było podziwiać imponujący widok na Pustynię Judzką, aż po Morze Martwe i góry Moabu. Używając luster odbijających słońce, Herod mógł przekazywać wiadomości z Jerozolimy przez Herodium do Masady.
Po czasach Heroda Rzymianie wykorzystali twierdzę przeciwko powstańcom podczas Pierwszego Powstania Żydowskiego w 70r.n.e. W latach 132-135 żydowski przywódca zelotów, Bar Kochba, przekształcił ją w swoją siedzibę podczas Drugiego Powstania Żydowskiego.
W kolejnych stuleciach opuszczone Herodium zajmowali mnisi. W dolnej części twierdzy odkopano trzy różne kościoły, wszystkie z mozaikowymi podłogami.
Lokalizacja grobu Heroda intrygowała archeologów aż do 2007 roku. Trzydzieści pięć lat po rozpoczęciu wykopalisk w Herodionie Ehud Netzer z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie odniósł sukces, gdy wraz ze swoim zespołem odkrył fragmenty dużego sarkofagu wykonanego z różowego wapienia jerozolimskiego i udekorowanego z fachowo rzeźbionymi motywami kwiatowymi. Odnaleziono je wśród ruin okazałego, dwupiętrowego mauzoleum o wysokości około 25 metrów.
„Lokalizacja i wyjątkowy charakter znalezisk, a także zapis historyczny, nie pozostawiają wątpliwości, że było to miejsce pochówku Heroda” – powiedział Netzer dziennikarzom.
Kontynuując prace wykopaliskowe, Netzer doznał śmiertelnych obrażeń, gdy w październiku 2010 r. spadł z drewnianej balustrady niedaleko tak ważnego dla niego znaleziska.
Park Narodowy Herodion można zwiedzać przez cały tydzień, w okresie letnim od godziny 8:00 do 17:00 (w piątki do 16:00), w okresie zimowym od 8:00 do godziny 16:00 (w piątki do 15:00). Bilet wstępu dla osoby dorosłej kosztuje 29 szekli , dla dziecka 15 szekli. Przed wejściem na teren twierdzy warto zobaczyć krótki, kilkuminutowy film o Herodzie Wielkim, wyświetlany w pomieszczeniu przy kasie biletowej (także z polskimi napisami).
Karolina Maoz, 14.11.2022r.