Debka, dabke czy dabka to arabski taniec ludowy, który powstał w górzystych regionach nad wybrzeżem Morza Śródziemnego i rzeką Tygrys, i jest nadal tańczony w regionach Bliskiego Wschodu.
Taniec ten rozpowszechnił się na początku wśród wiosek w Libanie, Syrii, Palestynie, Jordanii, Iraku i u niektórych quasi-beduińskich plemion, które znajdowały się na pobliskich terytoriach.
Ludzie w tych regionach budowali domy z gałęzi drzew i błota. Za każdym razem, gdy zmieniała się pogoda, błoto pękało, a członkowie społeczności lub rodziny przychodzili i łatali go, ustawiając się w linii i łącząc ręce wpychali błoto na miejsce. W chłodniejszych miesiącach śpiewali, żeby się ogrzać.
Wraz z rozwojem technologii budowy dachów tradycja ta była przekazywana przez pokolenia jako taniec i pieśń pracy, przypominająca o znaczeniu rodziny, społeczności i tradycji. Dabke oznacza aspiracje, zmagania i historię narodu palestyńskiego, czyniąc z niego jedną z najważniejszych kulturowych form sztuki w ich kulturze.
Dabke to taniec wspólnoty, często wykonywany na weselach i innych radosnych okazjach. Przypomina on trochę stepowanie. Często podczas tych przedstawień tancerze noszą stroje oparte na tradycyjnych, ludowych strojach i zazwyczaj występują z muzyką lub zespołem na żywo.
Kobiety noszą haftowane długie suknie, a mężczyźni spodnie z szerokimi paskami i skórzane buty. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety zakrywają głowy białą lub biało-czarną „kafiją” (rodzaj narodowego szalika).
Istnieją różne rodzaje dabke. Al karradiyeh i al tayyara charakteryzują się szybkimi krokami i są zazwyczaj wykonywane przez młodych ludzi, ponieważ tańce te wymagają dużej elastyczności i wytrzymałości. Al dalouna ma umiarkowany rytm i jest wykonywana przez tancerzy w każdym wieku.
Każdy ruch ma określone znaczenie i jest wykonywany w określonym rytmie. Zareef al toul to wychwalanie cech pięknej dziewczyny lub chłopca. Tańczy się go zwykle na weselach i innych specjalnych okazjach, aby podkreślić miłość. Al sahjeh i taghreeba prezentują styl oparty na tekstach wykonywanych podczas tańca.
Każdy ruch wysyła kilka różnych komunikatów poprzez zsynchronizowane kroki i powtarzające się rytmy. Duhhlyeh jest wykonywany głównie przez Beduinów i zawiera zsynchronizowane ruchy podobne do al sahjeh i dźwięki, które mogą nie być rozumiane przez innych. Style tych różnych rodzajów dabke pokazują, jak ważny jest ten taniec w kulturze arabskiej.
Obecnie na palestyńskiej scenie muzyki współczesnej, dabke ewoluowało od prostego tańca składającego się tylko z 10 do 15 kroków, w złożony spektakl muzyczno-teatralny z fabułą. El-Funoun z Ramallah i Diyar Dance Theatre z Betlejem uważane są za jedne z najwybitniejszych zespołów tanecznych, których celem jest dokładne oddanie tradycji arabsko-palestyńskiego folkloru i współczesnej kultury.
El-Funoun Palestinian Popular Dance Troupe to niezależna, artystyczna organizacja non-profit założona w 1979 roku. Przez lata zdobyła kilka certyfikatów i nagród tanecznych. Jego głównym celem jest ożywienie tańca palestyńskiego i folkloru muzycznego poprzez dabke i inne wyszukane formy choreograficzne.
Przez pokolenia taniec dabke stał się dla niektórych formą twórczego protestu. Po masakrze w Gazie, w której zginęło ponad 2000 Palestyńczyków, trzydziestu tancerzy-aktywistów wykonało tradycyjny palestyński taniec dabke w sercu British Museum oraz w centralnym londyńskim banku Barclays. Tradycyjnie aktywiści wyrażają swoje obawy poprzez marsze, protesty i okupacje. Używanie tańca jako formy protestu jest czymś nowym i wyjątkowym, co naprawdę przyciąga uwagę publiczności. W tym przypadku dabke zostało użyte jako forma kulturowego oporu.
Historycznie dabke reprezentuje solidarność, współpracę i znaczenie społeczności. Celem tańca jest opowiedzenie historii. Jest narracją, która utrwala palestyńską tożsamość i doświadczenia. Chociaż dabke wywodzi się z naprawy dachu domu sąsiada, zrewolucjonizowało się w symbol miłości, życia i walki.
Dziś na terytorium Autonomii Palestyńskiej znajduje się wiele szkół tego narodowego tańca, do których chętnie uczęszcza tamtejsza młodzież, podtrzymując nadal tradycje swojego narodu.
Anna Szczypińska, 29.04.2023r.