W Jerozolimie, na zboczu Góry Oliwnej stoi cerkiew, jakby żywcem przeniesiona z terenów Rosji. Jej złocone kopuły o cebulowatych kształtach błyszczą w słońcu. Jest to wybudowana tu w końcu XIX wieku cerkiew poświęcona Marii Magdalenie.
Do jej powstania przyczyniło się wiele osób, z pośród których należy wymienić minimum dwie.
Pierwsza z nich to archimandryta Antonin Kapustin, który w latach 1869-1894 stał na czele rosyjskiej misji prawosławnej w Jerozolimie. Był on gorącym orędownikiem budowy w Ziemi Świętej kolejnych cerkwi prawosławnych podporządkowanych patriarsze Rosji.
Uważał, że dzięki tym inwestycjom wspomoże się rozwijający się masowy ruch pielgrzymkowy pątników przybywających tu w tamtym okresie z Rosji. Na dodatek cerkwie te miały stać się symbolem zaangażowania Rosji w rozwój kościoła prawosławnego.
Drugą z osób, które przyczyniły się do budowy cerkwi Marii Magdaleny był car Rosji Aleksander III Romanow. Chciał on w ten sposób złożyć hołd swojej ukochanej matce, Marii Aleksandrownie, pochodzącej z rodziny panującej w niemieckim księstwie Hessen-Darmstad, która zmarła w Petersburgu w 1880 r. Była ona osobą skromną, taktowną i religijną, co przekazała swojemu synowi. Ten, rok po śmierci matki, stracił również ojca, cara Aleksandra II, którego zabito w zamachu bombowym. Jeszcze w tym samym roku Aleksander III przekazał środki na zakup terenu pod budowę przyszłej cerkwi w Jerozolimie.
W 1882 roku rosyjska misja prawosławna w Jerozolimie zakupiła teren na zboczu Góry Oliwnej. Same prace budowlane rozpoczęły się po trzech latach i zostały ukończone w 1888r. Wtedy też nastąpiło uroczyste poświęcenie cerkwi, którego dokonał prawosławny patriarcha Jerozolimy Nikodem, w obecności członków rodziny carskiej, a w tym dwóch synów Marii Aleksandrowny: Pawła oraz Sergiusza, który przybył tu wówczas z żoną, Elżbietą Fiodorowną.
Budynek cerkwi Marii Magdaleny jest zbudowany z białego piaskowca według projektu rosyjskiego architekta, profesora Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych, Dawida Grimma.
Zgodnie z panującymi w ówczesnej Rosji trendami, cerkiew została wykonana w stylu neorosyjskim, nawiązującym do XVII-wiecznej architektury sakralnej.
Ma ona siedem kopuł, symbolizujących siedem sakramentów. Stoi przy niej dzwonnica, połączona z przedsionkiem świątyni.
We wnętrzu znajduje się niski, marmurowy ikonostas, ozdobiony obrazami wykonanymi przez znanego rosyjskiego malarza, Wasilija Wiereszczagina.
Na ścianach wewnętrznych znajdują się cztery monumentalne freski nawiązujące do życia Marii Magdaleny wykonane przez Siergieja Iwanowa.
Szczególnie interesującym wydaje się fresk umieszczony na ścianie widocznej za ikonostasem. Jest to ilustracja, do pochodzącego z XVI wieku i popularnego w Rosji apokryficznego tekstu o Marii Magdalenie.
Ten dość fantastyczny tekst mówi o tym, że po zmartwychwstaniu Jezusa Maria Magdalena udała się do Rzymu, by o wszystkim powiedzieć cesarzowi Tyberiuszowi.
Gdy wreszcie doczekała się audiencji, nie miała już pieniędzy, a zgodnie z etykietą musiała dać cesarzowi jakiś dar. Za ostatnie dwie sestercje zakupiła więc jajko kurze, ugotowała na twardo i pomalowała szminką na kolor czerwony.
Ten dar podała Tyberiuszowi. W momencie gdy trzymała jajko w wyciągniętej dłoni, to w cudowny sposób pokryło się złotem i drogimi kamieniami.
Pod wpływem tego cudu Tyberiusz miał się ochrzcić, a na pamiątkę tych wydarzeń miano na Wielkanoc ozdabiać gotowane jajka kurze, tworząc pisanki. Na dworze zaś carów Rosji pojawił się zwyczaj obdarowywania członków rodziny złotymi, ozdobnymi jajami Faberge. Zwyczaj ten zapoczątkował car Aleksander w 1884 r., pod wpływem projektów malowideł w cerkwi w Jerozolimie.
W 1921 r. na terenie cerkwi Marii Magdaleny pochowano ciało Elżbiety Fiodorownej Romanowej, kanonizowanej następnie w 1981 r. Pochodziła ona z Hesji, wcześnie osierocona, wychowywała się na dworze swojej babki, angielskiej królowej Wiktorii. Następnie została żoną Wielkiego Księcia Sergiusza, brata cara Aleksandra III.
Po śmierci męża w 1905 r., Elżbieta przeznaczyła na cele charytatywne cały majątek i została mniszką w założonym przez siebie moskiewskim monastyrze. W tym czasie często bywała w Jerozolimie, gdzie działała w rosyjskiej misji prawosławnej. W 1918 r. Elżbieta została aresztowana, a później zamordowana przez bolszewików. Jej ciało odnaleźli żołnierze kontrrewolucyjnych oddziałów dowodzonych przez gen. Kołczaka i wyekspediowali do Jerozolimy, gdzie Elżbieta zawsze chciała spoczywać.
W 1988 r. w cerkwi Marii Magdaleny odbył się kolejny pogrzeb. Pochowano tu wówczas ciało Alicji Battenberg, matki księcia Filipa, zmarłego 9 kwietnia 2021 r., męża brytyjskiej królowej Elżbiety II. Była ona prawnuczką królowej Wiktorii i żoną księcia Andrzeja, syna króla Grecji Jerzego I.
W czasie okupacji niemieckiej mieszkała w Atenach, gdzie między innymi ukrywała rodzinę żydowską, za co później otrzymała izraelski medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Po śmierci męża w 1944 r., podobnie jak Elżbieta Fiodorowna założyła prawosławny monaster żeński zajmujący się działalnością charytatywną w Atenach i została mniszką. Od 1967 r. zamieszkała w Londynie, gdzie dwa lata później zmarła.
Dziewiętnaście lat później wykonano jej ostatnią wolę, jaką było złożenie jej ciała w Jerozolimie.
Cerkwią Marii Magdaleny opiekują się rosyjskojęzyczne mniszki prawosławne, podporządkowane Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu poza granicami Rosji. Na co dzień zajmują się modlitwą i życiem wspólnotowym. Turyści i pielgrzymi mogą nawiedzać cerkiew dwa razy w tygodniu w godzinach przedpołudniowych.
Stanisław Szuro, 11.06.2022r.