Bazylika Grobu Pańskiego, zwana też Kościołem Zmartwychwstania, jest jednym z najświętszych i najbardziej wyjątkowych miejsc w chrześcijaństwie.
Znajdujący się w chrześcijańskiej dzielnicy Starego Miasta w Jerozolimie kościół jest miejscem Ukrzyżowania Jezusa, znanym jako Kalwaria, oraz Grobu, w którym Jezus został pochowany, a następnie Zmartwychwstał.
Dziś Grób otoczony jest sanktuarium zwanym Anastasis, czyli Zmartwychwstanie. Ostatnie pięć stacji Drogi Krzyżowej, czyli Via Dolorosa, znajdują się również wewnątrz kościoła.
Trochę historii
Nowy Testament mówi, że Jezus został ukrzyżowany na Golgocie, co znaczy: „miejsce czaszki”. W tamtych czasach powszechnie chowano ciała poza murami miasta, ale mniej więcej dziesięć lat po ukrzyżowaniu Jezusa zbudowano trzeci mur otaczający obszar ukrzyżowania i pochówku. Stanowi to potwierdzenie lokalizacji Świętego Grobu na terenie dzisiejszego Starego Miasta w Jerozolimie.
W 312 r. cesarz Konstantyn Wielki nawrócił się na chrześcijaństwo i wysłał swoją matkę, cesarzową Helenę, do Jerozolimy w poszukiwaniu grobu Jezusa. Znalazła ona relikwię krzyża w pobliżu grobowca, co skłaniało ją do przekonania, że znalazła Kalwarię. W 326 roku cesarz nakazał wybudować w tym miejscu kościół. Cała ziemia i gruz na przestrzeni wieków została usunięta z jaskini, odsłaniając wykuty w skale grobowiec zidentyfikowany jako miejsce pochówku Jezusa.
Kościół stoi teraz nad dwoma świętymi miejscami. Wielka bazylika lub Martyrium mieści w jednym rogu, tradycyjne miejsce Kalwarii. Po drugiej stronie Anastasis („Zmartwychwstanie”) mieści grób Jezusa. Kościół został ostatecznie konsekrowany 13 września 335 r. n.e. Drewniane drzwi głównego wejścia do kościoła są nadal oryginalnymi drzwiami z 326 roku n.e. To daje perspektywę starożytnej wielkości tego świętego kościoła.
Kalwaria (Golgota)
Wewnątrz kościoła, zaraz za wejściem, po prawej stronie znajdują się schody, które prowadzą na Kalwarię, czyli miejsce ukrzyżowania Jezusa i najbardziej ekstrawagancko ozdobioną część kościoła. Wyjście z tego miejsca prowadzi w dół kolejnymi schodami, które prowadzą do Kamienia Namaszczenia.
Kalwaria to dwie kaplice, jedna jest katolicka (XI stacja – przybicie do krzyża), a druga greckokatolicka (XII stacja – śmierć na krzyżu). Ołtarz kaplicy greckokatolickiej znajduje się na skale Kalwarii. Możesz dotknąć tam miejsca, gdzie stał krzyż Chrystusa przez specjalny otwór w podłodze pod ołtarzem. Przygotuj się na czekanie w kolejce, ponieważ jest to jeden z głównych powodów, dla których ludzie odwiedzają kościół. Możesz również zobaczyć skałę przez szkło ochronne po obu stronach ołtarza.
X stacja Drogi Krzyżowej dostępna jest jedynie przez okno po prawej stronie, zaraz po wejściu na Kalwarię, gdyż kaplica Obdarcia z Szat, jest zawsze zamknięta. Prowadzą do niej schody na zewnątrz bazyliki, gdzie grupy pielgrzymkowe mają zwyczaj robienia sobie pamiątkowych zdjęć.
Kamień namaszczenia (stacja XIII)
Wewnątrz wejścia do kościoła znajduje się Kamień Namaszczenia, uważany za miejsce, w którym przygotowywano ciało Jezusa do pochówku. Współczesna mozaika wzdłuż ściany przedstawia namaszczenie ciała Jezusa. Na kamień ten natkniesz się zaraz po wejściu do bazyliki.
Anastasis (stacja XIV)
To niewielka kaplica, w której znajduje się Grobowiec Święty (na lewo od wejścia). Ma dwa pomieszczenia – w jednym znajduje się Kamień Anioła, uważany za fragment kamienia, który zapieczętował grób Jezusa, w drugim znajduje się grób Jezusa. Po XIV wiekach marmurowa tablica nad grobem chroni go teraz przed dalszymi zniszczeniami powodowanymi przez rzesze pielgrzymów.
Tutaj kolejka ciągnie się czasem dookoła kopuły. W najwyższym sezonie marzec i listopad można spędzić w kolejce nawet do 3 godzin. Od 1,5 roku jednak, z powodu pandemii i zamknięcia kraju przed turystami, tubylcy mogą cieszyć się samotną modlitwą nad Grobem.
Rzymskokatoliccy, prawosławni i ormiańscy duchowni mają pełnoprawny dostęp do wnętrza grobowca i odprawiają tam codziennie mszę świętą.
W okresie od maja 2016 do marca 2017 r. edykuł przeszedł drobiazgową renowację i naprawę, gdyż był już niebezpieczny dla zwiedzających.
Zwiedzanie Bazyliki Grobu Świętego
Zwiedzanie Jerozolimy indywidualnie jest oczywiście wykonalne, bo po dotarciu do Jerozolimy poruszanie się po niej jest łatwe, dzięki komunikacji miejskiej czy taksówce. Jednak, jak już wejdziemy na Stare Miasto, to łatwo się tam zgubić, a nadmiar historii i jej duchowego znaczenia może nas przytłoczyć, więc najlepszym sposobem na zwiedzenie jest wycieczka z przewodnikiem.
Doświadczony przewodnik przeprowadzi nas przez wszystkie uliczki i 4 dzielnice Starego Miasta, opowie historię, pomoże w wyborze pamiątek i targowaniu się o nie, a także zaprowadzi na lunch, gdzie można będzie spróbować miejscowych specjałów, a cena będzie rozsądna.
W ten sposób nie stracicie czasu na błądzenie po labiryncie staromiejskich uliczek ani nerwów na targowanie się. Przewodnik pokaże wszystkie Stacje Drogi Krzyżowej, a niektóre naprawdę ciężko znaleźć, oraz przeprowadzi przez zawiłą architekturę Bazyliki.
Wstęp do kościoła jest bezpłatny i mile widziani są wyznawcy wszystkich religii. Wymagany jest jednak skromny strój.
Anna Szczypińska, 18.04.2022r.