Burekas, chrupiące ciasto nadziewane różnorodnymi farszami, to jedno z najbardziej popularnych i lubianych dań ulicznych w Izraelu. Choć jego korzenie sięgają kuchni bałkańskiej i osmańskiej, w Izraelu stał się symbolem lokalnej kultury kulinarnej, adaptując się do różnorodnych smaków i tradycji regionu.
Czym jest burekas?
Burekas to małe wypieki z ciasta półfrancuskiego, francuskiego lub filo, wypełnione szeroką gamą różnorodnego nadzienia. Tradycyjnie przygotowuje się je z serem, ziemniakami, szpinakiem, mięsem, a nawet soczewicą. W wersji izraelskiej popularne są także nadzienia takie jak feta z szpinakiem, bakłażan, czy pieczarki. Często posypuje się je sezamem lub czarnuszką, co dodaje im wyjątkowego aromatu.
Wiele osób utożsamia burekas z kulturą sefardyjską, ponieważ Żydzi z Bałkanów i Turcji przywieźli ten przysmak do Izraela w XX wieku. Jednak dziś burekas to ulubiona przekąska wszystkich Izraelczyków, niezależnie od pochodzenia.
Historia burekas w Izraelu
Korzenie burekas sięgają Imperium Osmańskiego, gdzie podobne wypieki były znane jako börek. Kiedy sefardyjscy Żydzi emigrowali do Izraela, przywieźli ze sobą ten przysmak, który szybko zyskał popularność. Dzięki swojej uniwersalności burekas stał się stałym elementem izraelskich piekarni, targów i kuchni domowej.
Obecnie można znaleźć wiele odmian burekas, które odzwierciedlają bogactwo kulturowe Izraela. Wersje aszkenazyjskie różnią się od sefardyjskich, na przykład użyciem innych ciast lub przypraw.
Burekas w codziennym życiu Izraela
Burekas to nie tylko szybka przekąska – to także część izraelskiej tożsamości kulinarnej. Izraelczycy jedzą je na śniadanie, jako lunch lub podczas popołudniowej przerwy z kawą. Na targach, takich jak słynny Shuk HaCarmel w Tel Awiwie czy Mahane Yehuda w Jerozolimie, burekas są sprzedawane na ciepło, często podawane z jajkiem na twardo, piklami i pastą pomidorową.
Rodzaje burekas
W Izraelu można znaleźć wiele rodzajów burekas, które różnią się kształtem, nadzieniem i rodzajem ciasta:
• Burekas z serem – najpopularniejsza wersja, zwykle z nadzieniem z sera feta lub twarogu.
• Burekas ze szpinakiem i serem – lekko kwaskowate, często podawane z dodatkiem czosnku.
• Burekas z ziemniakami – gładkie, kremowe nadzienie, idealne na ciepło.
• Burekas z bakłażanem – bardziej współczesna wersja, inspirowana smakami Bliskiego Wschodu.
• Burekas z grzybami – wersja idealna dla miłośników wytrawnych przekąsek.
Kształt burekas często wskazuje na rodzaj nadzienia – trójkątne z serem, prostokątne z ziemniakami, a półokrągłe ze szpinakiem.
Przepis na domowe burekas z serem
Składniki:
• 1 opakowanie ciasta francuskiego lub filo
• 200 g sera feta
• 100 g twarogu
• 1 jajko
• Sól i pieprz do smaku
• 1 jajko (do posmarowania)
• Sezam lub czarnuszka do posypania
Przygotowanie:
1. W misce wymieszaj ser feta, twaróg i jajko. Dopraw solą i pieprzem.
2. Rozwiń ciasto i pokrój na kwadraty o wymiarach 10×10 cm.
3. Na środku każdego kwadratu nałóż łyżkę farszu. Złóż ciasto na pół, formując trójkąty, i dokładnie zlep brzegi.
4. Posmaruj wierzch każdego burekas roztrzepanym jajkiem i posyp sezamem.
5. Piecz w piekarniku nagrzanym do 200°C przez 20-25 minut, aż będą złociste i chrupiące.
Gdzie spróbować burekas w Izraelu?
• Burekas Ramle w Tel Awiwie – legendarna piekarnia oferująca tradycyjne burekas z różnymi nadzieniami.
• Bourekas Amikam w Hajfie – miejsce znane z wyjątkowo delikatnych wypieków z serem i ziemniakami.
• Shuk Mahane Yehuda w Jerozolimie – stoiska z ciepłymi burekas, idealnymi na szybki lunch.
Burekas – smak tradycji i wspólnoty
Burekas to coś więcej niż tylko jedzenie. To smak dzieciństwa, rodzinnych spotkań i ulicznego życia Izraela. Każdy kęs przypomina o bogatej historii i kulturze, które kształtują współczesną kuchnię tego kraju. Spróbuj burekas, a przekonasz się, dlaczego stały się jednym z ulubionych dań Izraelczyków.
Anna Szczypińska, 05.07.2025r.