Każdy, kto przebywa dłużej w Izraelu lub przeprowadza się tu na stałe, spotyka się z odmienną kulturą, do której trzeba się przyzwyczaić, zacząć tolerować lub się wyprowadzić. Po czym poznać, że jesteś już gotowy zostać Izraelczykiem?
1. Znasz różnicę między kuchnią aszkenazyjską a sefardyjską i wiesz, jak idealnie je łączyć.
Aszkenazyjczycy to Żydzi, którzy pochodzą ze wschodniej Europy, a więc zimnego klimatu. W ich menu jest dużo ziemniaków, mięsa i chleba. Warzywa są w większości konserwowane, a sosem z wyboru jest majonez.
Tymczasem sefardyjscy Żydzi pochodzą z Europy południowej i krajów arabskich, a więc gorącego klimatu. Często pochodzą z państw nadmorskich. Ich dieta obejmuje zioła, przyprawy, świeże owoce i warzywa, kurczaka i ryby. Uważają, że cytryna i oliwa z oliwek poprawiają wszystko, nawet zupę. Jesteś gotowy, kiedy znalazłeś swoje ulubione potrawy z obu tradycji i zacząłeś włączać je do swojej kuchni.
2. Próbujesz zrobić wszystko z simha (radością).
Idea szczęścia jest bardzo ważna w judaizmie. Uważa się, że radość to dobry uczynek. Izraelczycy wierzą, że dobry stan umysłu pomaga lepiej żyć.
Jest nawet grupa ortodoksyjnych Żydów zwana Na Nach, której głównym celem jest szerzenie radości.
Jeżdżą furgonetkami po całym kraju, puszczają muzykę techno, zatrzymują się na czerwonych światłach, wyskakują i tańczą na szczycie furgonetki i wokół niej, dzieląc swój euforyczny nastrój z każdym przechodniem.
Jesteś prawdziwym Izraelczykiem, kiedy zdajesz sobie sprawę, że życie jest łatwiejsze, kiedy się uśmiechasz.
3. Rozsmakowałeś się w muzyce mizrahit (wschodniej), a nawet nauczyłeś się kilku ruchów tanecznych.
Jesteś gotowy zostać Izraelczykiem, kiedy doskonale wiesz, kim są Eyal Golan, Moshe Peretz i Omer Adam. Znasz ich piosenki na pamięć, a znajome melodie sprawiają, że unosisz ręce w górę i poruszasz biodrami.
4. Delektujesz się jedzeniem
Jeśli zapytasz jakiegoś Izraelczyka za granicą, czego najbardziej brakuje mu w domu, najprawdopodobniej powiedzą o jedzeniu i rodzinie. W niektórych przypadkach jedzenie jest ważniejsze niż rodzina. Należy delektować się każdym kęsem, więc nie ma czegoś takiego jak szybkie jedzenie.
Kiedy zauważysz, że kolacja zajmuje Ci spokojnie 3 godziny i jest przerywana ożywioną rozmową z towarzystwem przy stole, możesz śmiało powiedzieć, że przyzwyczaiłeś się do izraelskiego sposobu jedzenia.
5. Nie wahasz się zadawać osobistych pytań
Izraelczycy żyją zgodnie z mottem kulanu mishpacha (wszyscy jesteśmy rodziną). I tak jak w dobrej rodzinie nie ma żadnych tajemnic i oczywiście nie ma granic. Tutaj nie ma tematów tabu. Ludzie mogą pytać o Twój wiek, miejsce zamieszkania i plany na przyszłość.
Jeśli jesteś singlem, będą próbowali Cię komuś przedstawić, będąc pewnymi, że będzie to dla Ciebie dobra partia. Na początku może to być szok, ale w końcu zaakceptujesz ten bardzo bezpośredni sposób poznawania ludzi i sam zaczniesz brać w tym udział.
6. Zaczynasz gestykulować, czyli rozmawiać rękami
W Izraelu słowa nie wystarczą, by opisać wszystkie fajerwerki emocji, które towarzyszą słowom. Gesty są tutaj niezbędne.
Wiesz, że wsiąkłeś w tę kulturę, kiedy, jeśli kierowca trąbi klaksonem za tobą, twoją pierwszą reakcją jest ściśnięcie palców w kształcie stożka, dłonią do góry i wystawienie tego znaku w kierunku drugiego kierowcy.
Ten gest jest niewerbalną wersją „rega”, co oznacza „chwileczkę”. Minutę później ponownie rozlega się trąbienie, ale tym razem jedna ręka nie zadziała.
Ułożyłeś teraz obie ręce w ten sam kształt stożka, co oznacza „Poważnie?
Ale prawdziwym Izraelczykiem zostaniesz wtedy, kiedy możesz przeprowadzić całą rozmowę bez słowa.
7. Używasz „nu” jako uniwersalnego pytania
Nu nie ma rzeczywistego znaczenia, jest raczej uczuciem. Coś w rodzaju naszego „no”. Możesz go użyć prawie w każdej sytuacji, aby pokazać, że niecierpliwie czekasz, aż coś się wydarzy, a ciekawość już Cię spala.
Na przykład twój przyjaciel planuje oświadczyć się swojej dziewczynie i oczekujesz od niego telefonu. Kiedy w końcu dzwoni Twój telefon, krzyczysz „Nu ?!”, czyli „Co ona powiedziała? Jak było? Jak się czujesz? Jesteś pewien, że jesteś gotowy? Kiedy jest wieczór kawalerski? O mój Boże, muszę kupić bgadim hadashim (nowe ubrania)! Jeshla haverot yafot (czy ma ładne przyjaciółki)?” Wszystko to za pomocą jednego prostego „nu”.
8. Używasz „stam” jako uniwersalnej odpowiedzi
Stam dosłownie oznacza „bez powodu”, ale Izraelczycy używają go w wielu różnych sytuacjach. To krótkie słowo wyraża tak wiele, że wkrótce będziesz za nim tęsknić, gdy będziesz mówić w swoim ojczystym języku.
Tłumaczenie słowa zależy od sytuacji, a nawet tonu mówiącego. Powiedzmy, że idziesz na imprezę, o której wszyscy rozmawiali. Następnego dnia twój kolega zastanawia się: „Jak było?” – „Stam”, mówisz, czując się dość rozczarowany. Ta krótka odpowiedź zawiera tak wiele informacji, że każdy, kto dobrze zna hebrajski, będzie wiedział, że przyjęcie było stratą czasu.
Możesz także zacząć używać tego określenia jako „tylko żartuję”. „Mamo, zostałem wyrzucony z uniwersytetu” – „Co?” – „Stam, Mamo, stam.”
9. Zaczynasz lubić gorące debaty
Spory są bardzo popularną rozrywką wśród mieszkańców tego kraju. Izraelczyków denerwują ceny na szuku (lokalny rynek), polityka, kadur regel (piłka nożna) lub koszty utrzymania i nieruchomości.
W końcu zaakceptujesz, że debaty nie są formą kłótni, to po prostu zdrowa i rozsądna wymiana opinii, choć dla kogoś kto nie rozumie ani słowa, wygląda to jak kłótnia, bo często towarzyszą jej podniesione głosy.
10. Zapomniałeś, czym jest przestrzeń osobista
Neshikot we hibukim (pocałunki i uściski) to nie tylko oznaka uczucia, są one tutaj powszechną formą powitania. Miejscowi czują się dobrze, trzymając się mniej więcej na odległość wyciągniętej ręki od siebie podczas rozmowy lub nawet w kolejce.
Jeśli jednak pochodzisz z kultury, w której uczucia są bardziej ograniczone, możesz czuć, że każda osoba w pobliżu wdziera się w twoją prywatność i masz ochotę uciec. Ale czas wszystko zmienia i wkrótce przyzwyczaisz się, a nawet pokochasz tę komunikację bez odległości.
11. Plaża staje się Twoim ulubionym miejscem
Poleg Beach w Netanya, Nine Beach w Herclijji, Banana i Gordon Beaches w Tel Awiwie stają się Twoim ulubionym miejscem wypadów latem, niezależnie od tego, czy chcesz popracować nad opalenizną, pograć w matkot, czy po prostu wypić koktajl o zachodzie słońca z dala od zgiełku i gwaru.
Zimą możesz delektować się szakszuką (danie z jajek w sosie pomidorowym) i Cafe Afuch (lokalna kawa, która smakuje jak mieszanka cappuccino i latte) w jakiejś kawiarni na plaży, podczas gdy lekki wiatr przypomina ci, że życie jest lepsze nad morzem.
12. Zaczynasz wierzyć, że wszystko dzieje się dzięki Bożej pomocy
Imię Boga jest tutaj święte i ludzie starają się go używać tylko w modlitwie, zastępując je na co dzień słowem HaShem, co oznacza Imię. Kiedy wszystko w twoim życiu idzie dobrze, mówisz Baruch HaShem, co oznacza „dzięki Bogu”. W międzyczasie, gdy masz nadzieję, że wydarzy się coś dobrego, korzystasz z Beezrat HaShem i wierzysz w Bożą pomoc.
13. Z czasem stałeś się całkowicie zrelaksowany
Punktualność nie jest priorytetem w Eretz Israel. Spóźnianie się jest tutaj normalną, oczekiwaną rzeczą. Aby nie stresować się czekając na spóźnionych gości, nauczyłeś się im podawać czas o godzinę wcześniej i oczekujesz, że wtedy wszyscy przybędą na czas.
Anna Szczypińska, 09.01.2023r.
Źródło: https://matadornetwork.com/life/13-signs-youve-become-culturally-israeli-2/