Nie każdy wie, a niektórzy już nie pamiętają, że do roku 2004 w Tel Avivie na ulicy Allenby istniała polska Księgarnia prowadzona przez małżeństwo Neusteinów.
Edmund Neustein urodził się w 1917 r. Był księgarzem i wydawcą. Po wojnie prowadził księgarnię, najpierw w Katowicach, a później w Warszawie.
W 1957 wyemigrował do Izraela. W styczniu 1958 założył księgarnię i bibliotekę polską przy ul. Allenby 94 w Tel Awiwie. Neustein sprowadzał książki i czasopisma z Polski oraz wydawnictwa polskiej emigracji. Organizował spotkania literackie i dyskusyjne. Księgarnia posiadała również znaczną ilość starych książek.
Księgarnia Neusteina stała się wkrótce siedliskiem polskiej inteligencji i jednym z największych poza Polską ośrodków kultury polskiej.
Neustein otrzymał wiele nagród za promowanie kultury polskiej w Izraelu: w 1989 r. nagrodę Fundacji Kultury Polskiej, w 1994 r. Ministra Spraw Zagranicznych, a w 1994 r. Ministra Kultury.
W 1994 roku księgarnia Neusteina została uznana za jedną z najlepiej prowadzonych księgarń na świecie.
Edmund Neustein zmarł w 2001 roku. Księgarnia została zamknięta po śmierci jego żony w 2004 roku.
Mówią, że nie ma ludzi, niezastąpionych, ale po odejściu Edmunda Neusteina, „szefa” (lubił, gdy ludzie zwracali się do niego w ten sposób) nie ma już polskiej księgarni w Tel Awiwie.
Mundek, jak nazywali Go przyjaciele, był ostoją polskiej kultury w Izraelu. Odszedł i zabrał ze sobą całą epokę, tworząc lukę, której nie da się uzupełnić.
Dziś już rzadko kto mówi w Izraelu po polsku. Można ten język usłyszeć jedynie z ust najstarszych polskich Żydów, gdyż ich dzieci już nie mówią w ojczystym języku swoich przodków, a jedynie po hebrajsku.
Dla dzieci nowych emigrantów z Polski otworzono polską szkołę przy Ambasadzie Polski, ale nie zaspakaja ona wszystkich potrzeb.
Anna Szczypińska, 15.07.2022