Gdzie znajduje się Grób Chrystusa? Skąd wiemy, że to miejsce jest autentyczne? Te i inne pytania zadają sobie lub przewodnikom przybywający do Jerozolimy pielgrzymi.
Ogólnie wiadomo, że w Piśmie Świętym zapisano, iż Grób Jezusa znajduje się w Jerozolimie. Obecnie wewnątrz Bazyliki Grobu Pańskiego, zwanej również Bazyliką Zmartwychwstania. Wiadomo, iż grób ten wcześniej należał do Józefa z Arymatei, który oddał go Jezusowi, aby mógł być pochowany przed nadejściem szabatu, w którym to dniu takich czy innych czynności wykonywać nie można.
Wiadomo także, iż był to grób w stylu w jakim chowano Żydów w I w., a więc w grocie, gdzie powinny być dwa pomieszczenia. Ciało składane było na półce skalnej w drugim z pomieszczeń.
Skąd więc wiadomo, iż Grób w Bazylice Zmartwychwstania jest autentyczny, skoro nie widzimy groty? Pierwszą bazylikę wybudowała tutaj św. Helena kierowana tradycją ustną oraz tym, iż w pobliskiej cysternie odnalazła relikwię krzyża. Od czasu św. Heleny, czyli IV w. bazylika ta była kilkakrotnie burzona i odbudowywana, ale ostateczny, ogólny kształt nadali jej Krzyżowcy w XI w.
Niestety wciąż nie możemy zobaczyć groty, gdyż znajduje się ona ok. 7 metrów pod bazyliką. Dziś pielgrzymi mogą dotknąć jedynie marmurowej płyty, pod którą znajduje się zasypana przez Krzyżowców grota grobowa. Dowiodły tego kilkakrotne badania, w tym ostatnie odkrycia z 2017 r.
Jest jednak w Jerozolimie miejsce, gdzie znajduje się skała przypominająca czaszkę a obok niej znajduje się ogród prowadzony przez Protestantów. W tymże ogrodzie znajduje się grób w grocie, dokładnie wyglądający tak, jak przekazują to nam opisy.
Miejsce usytuowania Grobowca w Ogrodzie przy ulicy Nablus zostało po raz pierwszy zaproponowane w 1842 r. przez niemieckiego uczonego Otto Theniusa. Sugerował, że urwisko z czaszką to wzgórze Golgoty, na którym ukrzyżowano Jezusa.
Ewangelia Jana (19:17) opisuje miejsce ukrzyżowania jako „Miejsce Czaszki, które po hebrajsku nazywa się Golgotą”. Pobliski wykuty w skale grobowiec został znaleziony w 1867 roku.
Głównym orędownikiem usytuowania tutaj Grobu Jezusa był oficer i administrator brytyjskiej armii, generał dywizji Charles Gordon, który odwiedził Jerozolimę w latach 1882-83. Chociaż nie miał akademickiego wykształcenia z historii ani archeologii, sen pomógł mu zidentyfikować klif jako miejsce ukrzyżowania Jezusa. Przez lata miejsce to było znane jako „Kalwaria Gordona”, a Kalwaria to łacińska odmiana od Golgoty.
Pomysł, że „Miejsce Czaszki” zostało nazwane ze względu na wzgórze przypominające czaszkę, jest pojęciem współczesnym. Większość wczesnych komentatorów chrześcijańskich uważa, że Golgota została tak nazwana, ponieważ była miejscem egzekucji, gdzie rozrzucone były czaszki i kości przestępców.
Według tradycji chrześcijańskiej pod skałą tą został pochowany Adam, pierwszy człowiek, i krew spływająca z umierającego na krzyżu Chrystusa oczyściła czaszkę Adama z grzechu pierworodnego.
Ewangelie nie ujawniają dokładnej lokalizacji Golgoty ani grobu Chrystusa. Mówią, że:
- Chrystus został ukrzyżowany w pobliżu miasta (ale poza nim) i przy dobrze uczęszczanej drodze (ponieważ przechodnie kpili z niego).
- Został pochowany w nowym grobie, wykutym w skale, w pobliskim ogrodzie.
Grobowiec w ogrodzie z pewnością znajduje się poza murami Starego Miasta. Kościół Świętego Grobu znajduje się jednak wewnątrz murów – ale znajdował się na zewnątrz, aż do około dziesięciu lat po ukrzyżowaniu Chrystusa, kiedy tak zwana trzecia północna ściana została zbudowana przez Heroda Agryppę I.
Obecne XVI-wieczne blanki, zbudowane przez tureckiego sułtana Sulejmana Wspaniałego, podążają za tym murem z I wieku. Fakt ten nie był jednak znany w czasach generała Gordona.
Wszystkie grobowce na terenie Grobu w Ogrodzie pochodzą z okresu od VII do IX w. p.n.e – z czasów Jeremiasza lub Izajasza, a nie Jezusa, a grób w Bazylice Grobu Świętego był nowy w czasach Chrystusa.
Pomimo braku autentyczności, Grobowiec w Ogrodzie ma aurę spokoju, która zachęca do medytacji.
„Spaceruj po żwirowych ścieżkach między prostymi klombami a krzewami i pod ciemnymi sosnami” – pisze biblijny historyk E. M. Blaiklock.
„Idźcie jeden po drugim lub po dwóch do grobu i módlcie się o to, co leży najbliżej serca. Jest to miejsce, w którym powinieneś spotkać się sam na sam z Bogiem, cicho, bez rozpraszających słów, w ciszy”.
Wejście do ogrodu jest darmowe, mile widziane datki. Otwarte: 8.30-12; 14: 00-17: 30 (zamknięte w niedziele, z wyjątkiem nabożeństwa w języku angielskim o godzinie 9:00).
Anna Szczypińska, 22.04.2023r.