Baklava to jeden z najsłynniejszych deserów na świecie, którego historia sięga setek lat wstecz. To słodka, warstwowa przekąska przygotowywana z delikatnego ciasta filo, orzechowego nadzienia i aromatycznego syropu. Znana i kochana w kuchniach Bliskiego Wschodu, Bałkanów, Turcji i Grecji, baklava jest symbolem bogactwa i gościnności.
Czym jest baklava?
Baklava to deser składający się z wielu cienkich warstw ciasta filo, przekładanych orzechowym nadzieniem, które następnie piecze się na złoty kolor i obficie nasącza syropem cukrowym, miodowym lub z dodatkiem wody różanej. Kluczowym elementem baklavy jest idealne połączenie chrupkości ciasta, słodyczy syropu i intensywnego aromatu orzechów.
Najpopularniejsze nadzienia:
• Pistacje
• Orzechy włoskie
• Migdały lub mieszanka różnych orzechów
Syrop do baklavy wzbogaca się często dodatkami takimi jak woda różana, woda pomarańczowa, cynamon czy goździki, co nadaje deserowi charakterystyczny aromat.
Historia baklavy
Korzenie baklavy są przedmiotem wielu dyskusji. Uważa się, że deser ten powstał w starożytnej Mezopotamii, gdzie mieszkańcy przygotowywali warstwowe ciasta z miodem i orzechami. Prawdziwy rozkwit baklavy nastąpił jednak w czasach Imperium Osmańskiego, gdy stała się ona jednym z najważniejszych dań kuchni dworskiej w pałacu Topkapi w Stambule.
Stamtąd baklava rozprzestrzeniła się na cały Bliski Wschód, Bałkany i dalej. Dziś jest symbolem świąt, uroczystości i wyjątkowych okazji w wielu krajach, od Turcji i Grecji po Liban i Egipt.
Jak przygotowuje się baklavę?
Choć przygotowanie baklavy wymaga precyzji i cierpliwości, efekt końcowy wynagradza wszelki trud. Kluczem jest ciasto filo, które musi być cienkie jak papier, oraz staranne ułożenie warstw.
Składniki na baklavę:
• 500 g ciasta filo
• 300 g orzechów (np. pistacji, włoskich, migdałów)
• 200 g masła (roztopionego)
• 1 łyżeczka cynamonu
Na syrop:
• 1 szklanka cukru
• 1/2 szklanki wody
• 1/4 szklanki miodu
• Kilka kropli wody różanej lub pomarańczowej
Sposób przygotowania:
1. Rozgrzej piekarnik do 180°C.
2. Posiekaj orzechy i wymieszaj je z cynamonem.
3. Wysmaruj naczynie do pieczenia masłem i połóż na dnie pierwszą warstwę ciasta filo, smarując ją roztopionym masłem. Powtórz proces z kilkoma warstwami.
4. Nałóż cienką warstwę nadzienia orzechowego, przykryj ciastem filo i kontynuuj układanie warstw na przemian z orzechami.
5. Po ułożeniu ostatniej warstwy filo pokrój baklavę w romby lub kwadraty, używając ostrego noża.
6. Piecz przez około 40-50 minut, aż baklava stanie się złocista i chrupiąca.
7. W międzyczasie przygotuj syrop, gotując wodę z cukrem i miodem, a na końcu dodaj wodę różaną.
8. Po wyjęciu baklavy z piekarnika polej ją gorącym syropem i pozostaw do ostygnięcia.
Baklava w różnych kulturach
1. Turcja:
Turcy uważają baklavę za swój narodowy deser i często przygotowują ją z pistacjami z regionu Gaziantep. W tureckich cukierniach można znaleźć wiele wariacji, w tym „sütlü nuriye” – baklavę z mlecznym syropem.
2. Grecja:
W Grecji baklava jest popularna szczególnie w okresie Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Grecka wersja często zawiera orzechy włoskie i intensywny aromat cynamonu.
3. Bliski Wschód:
W Libanie i Syrii baklava jest delikatniejsza i bardziej aromatyczna dzięki dodatkom wody różanej i pomarańczowej.
4. Bałkany:
Na Bałkanach baklava jest mniej słodka i często podawana z kwaśną śmietaną, co stanowi ciekawy kontrast dla jej smaku.
Baklava to deser, który łączy w sobie historię, kulturę i niezrównany smak. Dzięki swojemu bogatemu dziedzictwu i wyrafinowanemu przygotowaniu stała się jednym z najważniejszych symboli kuchni Bliskiego Wschodu i Bałkanów.
Jeśli jeszcze jej nie próbowałeś, warto spróbować tego królewskiego przysmaku, który w każdym kęsie kryje aromatyczną podróż do orientalnych smaków. Bez względu na to, czy wybierzesz klasyczną wersję z pistacjami, czy bardziej nowoczesną odmianę, baklava z pewnością dostarczy Ci niezapomnianych doznań kulinarnych.
Anna Szczypińska, 09.05.2025r.